📅 27.08.2025 || 👁️ Data House Res Futura

🟩 Komentarze wspierające weto – 58%

• Argumenty budżetowe – około 22% wszystkich komentarzy: podkreślenie konieczności ograniczenia kosztów socjalnych dla cudzoziemców.

• Równość wobec prawa – około 18%: opinie, że Polacy nie powinni być gorzej traktowani od Ukraińców.

• Spełnianie obietnic wyborczych – około 13%: ocena decyzji prezydenta jako realizacji programu.

• Ograniczenie nadużyć – 5%: wskazywanie na przypadki wyłudzeń świadczeń przez Ukraińców.

Treści te dominują szczególnie wśród użytkowników o poglądach konserwatywnych, narodowych lub antyimigracyjnych. Wskazują na akceptację surowej selekcji świadczeń.

🟥 Komentarze przeciwne – 35%

• Zarzuty prorosyjskości i sabotażu – około 24%: weta traktowane jako prezent dla Kremla, podważanie solidarności z Ukrainą.

• Obawy o los uchodźców – około 7%: emocjonalne reakcje dot. dzieci, matek i niepełnosprawnych tracących dostęp do świadczeń.

• Krytyka destabilizacji politycznej – 4%: ocenianie decyzji jako narzędzie walki z rządem, a nie merytorycznego działania.

Komentarze te dominują wśród osób utożsamiających się z obecnym rządem lub liberalną opozycją.

Główna linia narracyjna wspierająca weto prezydenta Karola Nawrockiego:

„Weto to obrona polskiego interesu narodowego, budżetu i sprawiedliwości społecznej wobec Polaków”

W tej linii dominują następujące motywy:

• Ochrona finansów publicznych – weto ma zatrzymać nadmierne wydatki na świadczenia socjalne dla cudzoziemców, w tym 800+ i bezpłatną opiekę zdrowotną dla niepracujących Ukraińców.

• Równość wobec prawa – podkreślana jest niesprawiedliwość w traktowaniu Polaków i Ukraińców. Argument: „Polacy pracują i płacą podatki, a Ukraińcy dostają wszystko za darmo”.

• Eliminacja nadużyć – decyzję prezydenta prezentuje się jako konieczność zatrzymania wyłudzania świadczeń i fikcyjnego pobytu, szczególnie w kontekście niepracujących beneficjentów.

• Realizacja obietnic wyborczych – narracja wskazuje, że prezydent dotrzymuje zapowiedzi z kampanii, w przeciwieństwie do „niesłownych” polityków rządzącej koalicji.

• Odpowiedź na społeczne nastroje – uzasadnienie weta jako zgodne z opinią większości Polaków, którzy – wg tej narracji – mają dość uprzywilejowanego traktowania Ukraińców.

Ten przekaz występuje często w formie kontrastu: „Pomoc Ukraińcom – tak, ale nie bezwarunkowo i nie kosztem Polaków”.

Główna linia narracyjna przeciwników weta prezydenta Karola Nawrockiego:

„Weto to szkodliwy gest polityczny, który uderza w Ukrainę, osłabia Polskę i wspiera cele Kremla”

W tej linii dominują następujące wątki:

• Zarzut prorosyjskości – decyzja prezydenta przedstawiana jest jako zbieżna z interesami Rosji, destabilizująca relacje polsko-ukraińskie i wpisująca się w kremlowską propagandę.

• Cios w solidarność z Ukrainą – weto określane jest jako moralnie haniebne, wymierzone w naród walczący z rosyjską agresją. Używany jest argument: „Ukraina broni też nas”.

• Zagrożenie dla uchodźców – obawy o sytuację dzieci, matek i osób starszych. Podkreślane są konsekwencje utraty prawa pobytu, dostępu do leczenia i świadczeń socjalnych.

• Podważenie pozycji Polski na arenie międzynarodowej – weto określane jako nieodpowiedzialne w czasie, gdy trwa wojna, a Polska traci wiarygodność w UE i NATO.

• Polityczny sabotaż – interpretacja weta jako celowego uderzenia w rząd, chaosu legislacyjnego i blokowania projektów dla celów partyjnych.

Ten przekaz koncentruje się na strategicznych i moralnych kosztach decyzji prezydenta, prezentując ją jako niebezpieczną i krótkowzroczną.

Oczekiwania zwolenników weta – udział procentowy w komentarzach wspierających:

• Ograniczenie świadczeń socjalnych dla niepracujących Ukraińców – 41%
  Najczęściej powtarzane oczekiwanie: likwidacja 800+ i innych form pomocy dla osób bez aktywności zawodowej.

• Równe traktowanie Polaków i obcokrajowców w dostępie do świadczeń – 26%
  Domaganie się takich samych warunków dla wszystkich, bez preferencji narodowych.

• Weryfikacja legalności pobytu i zatrzymanie „turystyki socjalnej” – 15%
  Nacisk na uszczelnienie systemu i walkę z fikcyjnym pobytem, z którego wynikają koszty dla budżetu.

• Zakaz szerzenia ideologii banderowskiej i penalizacja symboli UPA – 12%
  Postulat wprowadzenia przepisów prawnych dotyczących ukraińskiej symboliki narodowo-radykalnej.

• Większa kontrola nad migracją i demografią – 6%
  Głos wzywający do ograniczenia napływu cudzoziemców, także w kontekście rynku pracy i bezpieczeństwa.

Oczekiwania przeciwników weta – udział procentowy w komentarzach krytycznych:

• Utrzymanie pełnej pomocy socjalnej dla Ukraińców w Polsce – 39%
  Najczęściej pojawiające się oczekiwanie: kontynuacja świadczeń jak 800+ i bezpłatna opieka zdrowotna, niezależnie od statusu zawodowego.

• Zachowanie ciągłości ochrony prawnej i legalnego pobytu – 23%
  Obawy o los uchodźców po 30 września 2025 – postulaty szybkiej nowelizacji prawa.

• Unikanie napięć społecznych i etnicznych – 16%
  Wskazania, że decyzje prezydenta mogą prowadzić do nastrojów ksenofobicznych i agresji wobec mniejszości.

• Wzmocnienie relacji strategicznych z Ukrainą i Zachodem – 14%
  Oczekiwanie bardziej spójnej polityki zagranicznej, bez działań odbieranych jako prorosyjskie.

• Ograniczenie uprawnień prezydenta w polityce społecznej i zagranicznej – 8%
  Głosy sugerujące potrzebę reformy relacji władzy wykonawczej i ustawodawczej.

Struktura ta pokazuje nacisk na moralne, humanitarne i strategiczne aspekty polityki wobec uchodźców z Ukrainy.

Natężenie emocji w komentarzach zwolenników weta (w ramach 100% komentarzy popierających):

• Złość / frustracja – 37%
  Skierowana wobec rządu, obcokrajowców, systemu świadczeń; często w formie agresywnej.

• Duma / satysfakcja – 29%
  Wyrażana wobec decyzji prezydenta; utożsamiana z „obroną interesu narodowego”.

• Pogarda / lekceważenie – 18%
  Wobec przeciwników politycznych, liberalnych mediów, Ukraińców lub instytucji UE.

• Lęk / nieufność – 9%
  Dotycząca obaw o utratę tożsamości, destabilizację kraju lub utrzymanie przywilejów przez cudzoziemców.

• Spokój / opanowanie – 7%
  W komentarzach rzeczowych, analitycznych, nienacechowanych emocjonalnie.

Rozkład emocji wskazuje na dominację silnych reakcji negatywnych, szczególnie gniewu i wrogości, wśród treści wspierających weto.

Natężenie emocji w komentarzach przeciwników weta (w ramach 100% komentarzy krytycznych):

• Oburzenie / gniew – 33%
  Skierowane wobec prezydenta, PiS, Konfederacji; oskarżenia o sabotaż, prorosyjskość, szkodzenie Polsce.

• Lęk / niepokój – 26%
  Dotyczący konsekwencji weta: losu uchodźców, pozycji Polski w NATO/UE, destabilizacji wewnętrznej.

• Pogarda / kpina – 21%
  Wobec prezydenta, jego doradców, środowisk popierających weto; ośmieszanie decyzji.

• Rozczarowanie / zawód – 12%
  Skierowane do klasy politycznej, oczekiwania wyższych standardów, racjonalnych działań.

• Empatia / współczucie – 8%
  Koncentrujące się na losie dzieci, rodzin uchodźców, osobach chorych i starszych.

Ten rozkład pokazuje silne emocje negatywne, ale w przeciwieństwie do zwolenników weta – bardziej skoncentrowane na lęku i empatii niż na złości jako dominującym impulsie.

🔍 Która narracja jest „lepsza” dla algorytmów social media AI?

Dlaczego lepszą narracją w kontekście zasięgu, viralowości i preferencji algorytmów wydaje się być narracja zwolenników weta? Otóż: 

1. Wyższe natężenie emocji dominujących w komentarzach

• U zwolenników weta dominuje złość (37%), pogarda (18%) i duma (29%) – to emocje, które najbardziej stymulują zaangażowanie i reakcje (komentarze, udostępnienia, reakcje „gniew”, „wow”).

• Przeciwnicy weta wyrażają głównie lęk (26%), oburzenie (33%) i empatię (8%), które generują mniej interakcji w modelu klasycznego konfliktu.

2. Agresywna struktura przekazu

• Narracja zwolenników ma charakter atakujący („dość rozdawnictwa”, „Polska dla Polaków”), co algorytmy traktują jako treść bardziej dynamiczną, kontrowersyjną i „wciągającą”.

• Narracja przeciwników ma charakter obronny lub ostrzegawczy, co jest statystycznie mniej skuteczne w zatrzymywaniu użytkownika w czasie scrollowania.

3. Silniejsze i częstsze CTA (Call To Action)

• Zwolennicy stosują hasła i frazy z wezwaniem do działania („stop banderyzmowi”, „ukrócić wyłudzanie”, „czas na prawdę”), co lepiej rezonuje z algorytmami jako sygnał aktywizujący.

4. Narracja zgodna z viralowymi mechanizmami polaryzacji

• Polaryzujące treści generują więcej interakcji po obu stronach konfliktu (np. zwolennik-z przeciwnikiem), przez co algorytmy faworyzują te z większymi skrajnościami, a to właśnie dominacja zwolenników weta.

Wnioski:

• Algorytmicznie skuteczniejsza jest narracja zwolenników weta: dynamiczna, konfliktowa, oparta na prostych, silnych emocjach.

• Społecznie zrównoważona i etyczna może być narracja przeciwników, ale algorytmy nie premiują umiarkowania ani empatii w takim stopniu jak kontrowersję i emocjonalny radykalizm.

Wizerunek obywateli Ukrainy w komentarzach zwolenników weta prezydenta Nawrockiego (na podstawie treści i tonu wypowiedzi):

 Główne osie narracyjne i ich natężenie w komentarzach zwolenników weta (w ramach 100% komentarzy popierających)

• Pasożytnictwo / wyłudzanie świadczeń – 34%
  Ukraińcy przedstawiani jako grupa nadużywająca 800+, darmowej opieki zdrowotnej, zjawiska typu „turystyka socjalna”.

• Uprzywilejowanie względem Polaków – 23%
  Narracja o niesprawiedliwości systemu: „Ukraińcy dostają wszystko, Polak nic”, „Polacy muszą płacić, oni mają za darmo”.

• Zagrożenie kulturowe / historyczne (banderyzm) – 17%
  Obawy związane z obecnością symboliki UPA, rzezią wołyńską, oskarżenia o brak skruchy i wdzięczności.

• Brak lojalności wobec Polski / roszczeniowość – 13%
  Narracje podważające wdzięczność Ukraińców wobec Polski, postrzeganie ich jako grupy, która „żąda”, nie „prosi”.

• Neutralne / pozytywne wzmianki o pracujących Ukraińcach – 7%
  Sporadyczne rozróżnianie między „uczciwymi, pracującymi” a „darmozjadami”, ale bez dominacji.

• Treści skrajnie wrogie / dehumanizujące – 6%
  Pojedyncze przypadki agresji słownej, wulgaryzmów, nawoływań do deportacji lub „wypier…” – nieprzekraczające jednak progu masowego występowania.

Ten rozkład pokazuje, że wizerunek Ukraińców wśród zwolenników weta jest głównie negatywny, zdominowany przez przekaz ekonomiczny i historyczny, nacechowany brakiem zaufania i przekonaniem o nadużyciach systemowych.

Wizerunek obywateli Ukrainy w komentarzach przeciwników weta prezydenta Nawrockiego (na podstawie treści i tonu wypowiedzi):

 Główne osie narracyjne i ich natężenie w komentarzach przeciwników weta (w ramach 100% komentarzy krytycznych)

• Ofiary wojny wymagające ochrony – 38%
  Ukraińcy przedstawiani jako cywile uciekający przed rosyjską agresją, w szczególności matki z dziećmi, osoby starsze i chore.

• Sojusznicy strategiczni Polski – 24%
  Opis jako partnerzy w wojnie z Rosją, istotni dla bezpieczeństwa regionu i przyszłości NATO.

• Uczciwi migranci pracujący i płacący podatki – 19%
  Podkreślanie, że większość Ukraińców w Polsce pracuje legalnie, wnosi wkład do budżetu i zasila gospodarkę.

• Obywatele zagrożeni populizmem i propagandą – 11%
  Krytyka nastrojów antyukraińskich, obrona przed „kłamliwymi narracjami” o nadużyciach i uprzywilejowaniu.

• Ambiwalentny / zniuansowany obraz – 8%
  Zróżnicowane podejście: np. wsparcie dla pracujących, ale sprzeciw wobec bezwarunkowego rozdawnictwa.

Komentarze przeciwników weta prezentują wizerunek Ukraińców jako ofiar, partnerów i uczciwych członków społeczności, z wyraźnym naciskiem na empatię i współodpowiedzialność. Przekaz nacechowany jest solidarnością i potrzebą ochrony, z niewielkim udziałem ocen negatywnych.

Najczęściej wskazywany „winny” obecnej sytuacji w kontekście obywateli Ukrainy w Polsce (na podstawie komentarzy dotyczących weta prezydenta Nawrockiego):

🔢 Procentowy udział najczęściej obwinianych podmiotów (na podstawie wszystkich komentarzy – popierających i przeciwnych):

• Rząd Donalda Tuska / koalicja 13 grudnia (KO, PSL, PL2050, Lewica) – 31%
  Najczęściej wskazywany winny – za otwartą politykę socjalną wobec Ukraińców, niekontrolowane wsparcie i uległość wobec UE.

• Ukraińcy (jako grupa społeczna) – 24%
  Obwiniani za nadużycia, brak wdzięczności, roszczeniowość i wykorzystywanie polskiego systemu.

• Poprzedni rząd PiS / Morawiecki / Duda – 18%
  Krytykowani za rozpoczęcie bezwarunkowego wsparcia po 2022, rozdawnictwo, masowe nadanie PESEL, zbyt łagodne kryteria.

• Prezydent Karol Nawrocki – 15%
  Obwiniany za chaos legislacyjny, pogorszenie relacji z Ukrainą, decyzje pod kątem polityki wewnętrznej.

• Unia Europejska / Zachód – 7%
  Postrzegani jako promotorzy „multikulturalizmu” i migracyjnych presji na Polskę.

• Inne (media, NGO, „lewica”, „propaganda”) – 5%

🏆 TOP 3 zwycięzców wizerunkowych, jako „obrońcy Polski” (na podstawie analizy komentarzy związanych z wetem):

1. Karol Nawrocki – 44%

• Najsilniej i najczęściej wskazywany jako symbol „obrony polskości”, interesów narodowych i głosu „zwykłych Polaków”.

• Postrzegany jako bezkompromisowy, samodzielny, spełniający obietnice wyborcze.

2. Konfederacja (Mentzen / Braun) – 21%

• Wskazywana jako formacja, która „od początku mówiła prawdę”, zwłaszcza w kwestiach ukraińskich, banderyzmu, świadczeń.

• Ich postulaty są obecnie utożsamiane z decyzjami prezydenta.

3. Społeczeństwo / suweren / „zwykli Polacy” – 17%

• Część komentatorów przypisuje rolę „obrońcy Polski” nie politykom, ale obywatelom, podatnikom, internautom – jako tym, którzy „wreszcie zostali wysłuchani”.

 Najczęściej wskazywany „obrońca polskości” w komentarzach dotyczących weta prezydenta Nawrockiego:

 Procentowy udział najczęściej wskazywanych jako obrońcy interesu narodowego / polskości (na podstawie wszystkich komentarzy):

• Prezydent Karol Nawrocki – 44%
  Najczęściej wskazywany jako symbol „obrony polskości”, głos suwerena, realizator hasła „Polska dla Polaków”.

• Konfederacja / Sławomir Mentzen / Grzegorz Braun – 21%
  Traktowani jako ci, którzy od początku mówili o nadużyciach, banderyzmie, niesprawiedliwości wobec Polaków.

• Społeczeństwo / „zwykli Polacy” / podatnicy – 17%
  Użytkownicy utożsamiający siebie jako tych, którzy „wreszcie zostali usłyszani”.

• Media narodowe / TV Republika / publicyści prawicowi – 9%
  Wskazywane jako głos prawdy o Ukrainie i polskiej racji stanu.

 Wskazania Prawa i Sprawiedliwości jako „obrońcy polskości” w komentarzach:

• Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – brak dominującego udziału
  Partia PiS nie jest szeroko wskazywana jako główny obrońca polskości w kontekście weta Nawrockiego.

Szczegóły:

• W około 3–5% komentarzy pojawiają się wzmianki o PiS jako partii, która wcześniej ostrzegała przed skutkami wsparcia dla Ukraińców.

• Jednocześnie w podobnym odsetku komentarzy PiS jest krytykowany za rozpoczęcie polityki „otwartych drzwi” w latach 2022–2023.

• Często pojawia się przekaz: „PiS się obudził dopiero po fakcie” lub „to Nawrocki i Konfederacja robią dziś to, czego PiS nie zrobił wcześniej”.

Wniosek:
Choć PiS bywa wspomniany w kontekście wcześniejszych działań, nie jest aktualnie uznawany za głównego obrońcę polskości. W narracjach zwolenników weta dominują Nawrocki, Konfederacja i wyborcy jako tzw. suweren.

Wizerunek Jarosława Kaczyńskiego w kontekście weta i polityki wobec Ukraińców (na podstawie komentarzy):

 Udział w komentarzach jako „obrońca polskości”:

• Jarosław Kaczyński – 1–2%
  W marginalnym stopniu wskazywany jako obrońca polskości. Pojawia się znacznie rzadziej niż Nawrocki czy Konfederacja.

Dominujące konteksty wzmiankowania:

• Negatywny / krytyczny – przeważający ton:

  • Oskarżenia, że to Kaczyński i PiS rozpoczęli bezwarunkowe wspieranie Ukraińców od 2022 roku.

  • Wskazywanie, że PiS głosował za ustawami, które umożliwiły świadczenia i nadanie PESEL.

  • Postrzegany jako polityczny promotor Nawrockiego, ale bez samodzielnej roli sprawczej.

• Neutralny – część użytkowników odcina Nawrockiego od PiS:

  • Narracja: „Nawrocki działa samodzielnie, niezależnie od Nowogrodzkiej”.

  • Podkreślenie różnic między obecnym kursem Nawrockiego a wcześniejszą polityką PiS.

💊 Dominująca Metanarracja

„Wreszcie ktoś miał odwagę zatrzymać rozdawnictwo dla Ukraińców i zacząć dbać o Polaków”

Główne przesłanie:

Decyzja prezydenta o wecie to konieczny krok w stronę odzyskania kontroli nad polityką socjalną, ograniczenia nadużyć i przywrócenia priorytetu polskim obywatelom. Ukraińcy są przedstawiani jako grupa nadmiernie uprzywilejowana, a weto to początek „normalizacji” i przywrócenia sprawiedliwości społecznej.

🔍 Wektory dystrybucji narracji

Propagatorzy i źródła:

• Użytkownicy utożsamiający się z Konfederacją, antyrządowi wyborcy prawicy, konta narodowo-konserwatywne

• Najczęściej na platformie X (Twitter), w wątkach oznaczonych #weto #Nawrocki, komentarze pod profilami TV Republika, wPolityce, kontami typu „suweren”, „Polska dla Polaków”

Formy przekazu:

• Hasła i skróty typu „czas na Polaków”, „stop rozdawnictwu”, „niech wracają do siebie”, liczne zestawienia kosztów 800+ i wydatków na NFZ

• Częste stosowanie kontrastu: Polacy vs Ukraińcy, prezydent vs rząd, emocjonalny język, uproszczenia liczbowe, schematy winy i kary, powielanie tych samych formuł z drobnymi zmianami stylistycznymi

Na podstawie analizy treści o KPO Kultura można wskazać główną strukturę narracji dotyczącej winy i odpowiedzialności za sytuację:

• Donald Tusk i obecny rząd KO–PSL–Polska2050–Lewica – 46%
  Najczęściej obwiniani o niegospodarność, rozdawnictwo, nepotyzm i świadome wprowadzenie opinii publicznej w błąd narracją o „pomocy covidowej”. Wskazywani jako bezpośredni organizatorzy konkursów, powołujący komisje i akceptujący dotacje.

• Minister kultury (Marta Cienkowska) i resort kultury – 18%
  Krytykowani za brak transparentności, niejasne kryteria i akceptację projektów uznawanych za absurdalne.

• Poprzedni rząd PiS – 16%
  Obarczany odpowiedzialnością za wcześniejsze opóźnienia, blokadę środków KPO oraz własne nadużycia (np. parafialne fotowoltaiki po 700 tys. zł). Komentatorzy wskazują, że to PiS stworzył precedens politycznego rozdawnictwa.

• Unia Europejska – 8%
  Krytykowana przez część użytkowników jako źródło wymuszania określonych projektów i ram ideologicznych w kulturze.

• Brak jasno określonego winnego / systemowe patologie – 12%
  Pojawia się opinia, że problem leży w samym mechanizmie grantowym – arbitralności ekspertów, braku jasnych kryteriów i powtarzającym się zjawisku „dla swoich” niezależnie od tego, kto rządzi.

Podsumowując: dominująca narracja obarcza Tuska i jego rząd (46%), jednak zauważalna część komentatorów wskazuje też na PiS (16%) jako współwinnych wcześniejszym nadużyciom, co pokazuje, że temat KPO Kultura jest używany politycznie przez wszystkie strony.

Na podstawie analizy komentarzy o KPO Kultura, najczęściej bulwersujące tematy i ich udział w narracjach wyglądają następująco:

• Absurdalne projekty (np. techno balkon, urodzinowy prezent, złota trąbka) – 29%
  Wskazywane jako przykład marnotrawienia środków publicznych.

• Nepotyzm i rozdawnictwo dla „swoich” (fundacja Jandy, Liberté, powiązania polityczne) – 24%
  Narracja o kierowaniu pieniędzy do środowisk sprzyjających KO i rządowi.

• Ideologia lewicowa i genderowa (przestrzeń kultury lesbijskiej, gender studies, ekofeminizm) – 21%
  Krytyka finansowania projektów postrzeganych jako ideologiczne i „antykultura”.

• Fałszywa narracja „pomocy covidowej” – 15%
  Zarzut, że środki nie były realnie kierowane do podmiotów poszkodowanych pandemią.

• Dług i obciążenie podatników (spłata do 2058 roku) – 11%
  Podkreślanie, że fundusze to unijna pożyczka, którą będą spłacać obywatele.

Na podstawie komentarzy i reakcji dotyczących KPO Kultura, można wyróżnić pięć głównych oczekiwań wobec tego programu i ich udział procentowy w dyskusji:

• Przejrzystość i jasne kryteria oceny wniosków – 32%
  Najczęściej powtarzane oczekiwanie: szczegółowe uzasadnienia decyzji, ograniczenie arbitralności ekspertów, prawo do odwołania.

• Wsparcie faktycznie poszkodowanych w pandemii – 26%
  Silny nacisk, aby środki trafiały do instytucji i artystów, którzy realnie ucierpieli w latach 2020–2021.

• Finansowanie kultury tradycyjnej i instytucjonalnej – 18%
  Oczekiwanie, że dotacje powinny wspierać filharmonie, teatry, opery i projekty o szerokim znaczeniu społecznym, zamiast niszowych inicjatyw.

• Unikanie ideologizacji kultury – 15%
  Postulat, by nie przeznaczać środków na projekty związane z gender, queer, czy innymi światopoglądowymi eksperymentami.

• Efektywność ekonomiczna i ograniczenie zadłużenia – 9%
  Oczekiwanie, że program nie będzie generował dodatkowego długu obciążającego przyszłe pokolenia.

📊 Wynik analizy

Analiza komentarzy dotyczących wyników naboru KPO Kultura na wszystkich platformach social media w Polsce wskazuje, że dominującym tematem wpływającym na sentyment jest przekonanie o marnotrawieniu publicznych środków na kontrowersyjne i absurdalne projekty.

🔴 54 procent komentarzy wyraża negatywny stosunek i koncentruje się głównie na zarzutach o nepotyzm, polityczne rozdawnictwo dla „swoich” oraz finansowanie inicjatyw uznawanych za ideologiczne. W wypowiedziach negatywnych najczęściej występują emocje: 38 procent złość, 34 procent frustracja oraz 28 procent rozczarowanie.

🟢 17 procent komentarzy ma charakter pozytywny i wskazuje przede wszystkim na konieczność wsparcia kultury po pandemii, potrzebę inwestowania w innowacyjne i niszowe formy sztuki oraz obronę projektów jako przejawu różnorodności. Dominujące emocje w pozytywnych wypowiedziach to 41 procent nadzieja, 33 procent satysfakcja i 26 procent entuzjazm.

🟣 12 procent komentarzy ma charakter ironiczny lub sarkastyczny i w humorystyczny sposób komentuje głównie przykłady dofinansowanych projektów takie jak „techno balkon”, „urodzinowy prezent” czy „złota trąbka”.

🟠 9 procent komentarzy jest mieszanych i wyraża niejednoznaczność wobec tematu, gdzie dominują emocje 37 procent ambiwalencja, 34 procent niepewność oraz 29 procent rozczarowanie.

🔵 8 procent komentarzy ma charakter neutralny i skupia się na podawaniu faktów, takich jak liczba przyznanych grantów i stypendiów, wysokość kwot czy szczegóły regulaminów.

W ramach kategorii negatywnej najczęściej powtarzają się trzy podkategorie: nepotyzm i rozdawnictwo dla środowisk powiązanych z KO i obecnym rządem – 39 procent, absurdalne projekty oderwane od realnych potrzeb społecznych – 35 procent, oraz zarzut ideologizacji poprzez finansowanie inicjatyw queer, gender i ekofeministycznych – 26 procent.

Wśród komentarzy pozytywnych dominują podkategorie: wsparcie dla artystów i instytucji dotkniętych skutkami pandemii – 43 procent, obrona różnorodności i eksperymentalnych projektów – 36 procent oraz wskazywanie na niewielki udział kultury w całości środków KPO – 21 procent.

Komentarze mieszane koncentrują się na dwóch osiach: jednoczesne dostrzeganie potrzeby wsparcia kultury i krytyka wybranych projektów – 54 procent oraz wątpliwości co do przejrzystości systemu oceny wniosków – 46 procent. Komentarze ironiczne w 61 procentach skupiają się na wyśmiewaniu nazw projektów i ich wysokości budżetów, w 27 procentach na zestawieniach z realnymi problemami społecznymi jak służba zdrowia, a w 12 procentach na kpinach z polityków.

Komentarze neutralne obejmują przede wszystkim udostępnianie linków do list beneficjentów, podawanie liczb dotyczących grantów i stypendiów oraz informacje prasowe.

Wektor zasięgu pokazuje, że najsilniej negatywny sentyment podbijają narracje o nepotyzmie i marnotrawstwie środków oraz powtarzane przykłady „absurdalnych projektów”, które wzmacniają emocje złości i frustracji.

Pozytywny sentyment natomiast najsilniej podnoszą narracje o potrzebie wsparcia kultury po pandemii oraz obrona różnorodności jako wartości dodanej, co wywołuje emocje nadziei i satysfakcji. Tematem dominującym o dwukierunkowym wpływie jest sama lista dofinansowanych projektów: z jednej strony stanowi główne źródło oburzenia i kpin, z drugiej strony jest używana jako argument o otwartości i inkluzywności programu.

Język i styl komentarzy są w przeważającej mierze nieformalne, często potoczne, z licznymi elementami wulgaryzmów, kpin i skrótów charakterystycznych dla komunikacji w mediach społecznościowych. Typowe zwroty obejmują nacechowane emocjonalnie określenia takie jak „wałek”, „rozkradanie”, „sitwa” czy „lewactwo”, a także memiczne powtarzanie fraz typu „techno balkon” czy „urodzinowy prezent”.

Najczęściej pojawiające się słowa i hashtagi to KPO, #AferaKPO, #AferaTuska, „przestrzeń kultury lesbijskiej”, „gender studies”, „janda” i „Poparzeni Kawą Trzy”. W komentarzach występują widoczne manipulacje i wzorce powtarzalne – wiele wpisów posługuje się identycznymi frazami i zestawieniami, co wskazuje na amplifikację poprzez powielanie tych samych motywów narracyjnych. Tego rodzaju schematyczność wzmacnia przewagę kategorii negatywnej i ironicznej, powodując wrażenie powszechnej jednomyślności krytyki, choć w rzeczywistości struktura opinii jest bardziej zróżnicowana.

Procentowy rozkład oczekiwań społecznych na podstawie komentarzy:

• Rozszerzenie prawa do użycia broni przez żołnierzy – 34%
  Najczęściej powtarzany postulat, uznawany za kluczowy środek prewencyjny.

• Twardsza polityka wobec migrantów i natychmiastowe reakcje siłowe – 26%
  Obejmuje wezwania do otwartego użycia siły, internowania i natychmiastowej deportacji.

• Zlikwidowanie ograniczeń prawnych i politycznych nakładanych na wojsko – 18%
  Komentarze skupiają się na potrzebie zniesienia odpowiedzialności karnej za działania na granicy.

• Usunięcie organizacji i aktywistów działających przy granicy – 12%
  Postulaty usunięcia NGO i osób wspierających migrantów.

• Zmiana strategii rządu w kontekście ochrony granic – 8%
  Krytyka obecnych działań rządu i oczekiwanie reform systemowych.

Procentowy rozkład wskazań winnych sytuacji:

• Rząd (Tusk, Kosiniak-Kamysz, Sikorski, MON) – 38%
  Najczęściej obwiniany za nieskuteczną politykę graniczną, zbyt łagodne przepisy oraz zaniechania legislacyjne.

• Migranty (jako narzędzie agresji hybrydowej) – 25%
  Wskazania na ich agresywne działania, podporządkowanie białoruskim i rosyjskim służbom.

• Aktywiści i NGO działające przy granicy – 16%
  Postrzegani jako destabilizujący działania służb, wspierający nielegalne przekroczenia.

• Białoruś i Rosja (FSB, KGB) – 12%
  Uznawani za głównych inicjatorów ataku hybrydowego.

• Prokuratura / struktury państwowe kontrolujące żołnierzy – 7%
  Krytyka za ściganie żołnierzy podejmujących działania obronne.

🧠TOP 5 emocji wyrażanych w komentarzach:

• Gniew – 27% – silne emocje skierowane wobec migrantów i polityków

• Strach – 19% – lęk przed eskalacją, wojną lub destabilizacją państwa

• Wdzięczność – 13% – wsparcie dla żołnierzy broniących granicy

• Pogarda – 9% – wobec osób broniących migrantów lub rządu

• Frustracja – 8% – bezsilność wobec nieskutecznej polityki granicznej

🔁TOP 5 najczęściej powtarzanych fraz:

• „granica z Białorusią” – 32%

• „żołnierz ranny” – 27%

• „należy strzelać” – 19%

• „atak migrantów” – 15%

• „prawo do obrony” – 11%

Oczekiwania komentujących wobec Starlinków:

• Polska powinna finansować Starlinki dla Ukrainy – 54%
  – przeważa narracja, że jest to inwestycja w bezpieczeństwo Polski, tańsza niż ewentualna wojna.
  – podkreślana jest rola Ukrainy jako bufora chroniącego NATO i wschodnią flankę.

• Ukraina powinna finansować Starlinki samodzielnie – 28%
  – oczekiwanie, że odpowiedzialność spoczywa na Ukraińcach i ich elitach finansowych.
  – często łączone z krytyką nadmiernych wydatków socjalnych w Polsce.

• Koszty powinny być dzielone z innymi państwami Zachodu – 11%
  – oczekiwanie, że pomoc powinna mieć charakter międzynarodowy, a nie spoczywać głównie na Polsce.

• Starlinki powinny być finansowane, ale w ramach przejrzystej, oddzielnej ustawy – 5%
  – akcent na transparentność i kontrolę wydatków, nie samą ideę finansowania.

Nasycenie krytyki Mentzena (baza komentarzy):

• Zarzut prorosyjskości i działania w interesie Kremla – 27%
  – komentarze wskazują, że jego stanowisko osłabia Ukrainę, a więc realnie wspiera cele Moskwy.
  – pojawiają się oskarżenia o „ruską onucę” i zdradę polskich interesów.

• Podważanie bezpieczeństwa Polski – 23%
  – krytycy wskazują, że rezygnacja z finansowania Starlinków zwiększa ryzyko rosyjskiej agresji na Polskę.
  – narracja: „bez Starlinków Ukraina przegra, a Polska stanie się frontem wojny”.

• Brak odpowiedzialności i krótkowzroczność polityczna – 19%
  – oskarżenie, że Mentzen kieruje się populizmem, nie rozumie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa.
  – porównania, że jego narracja przypomina postawę Zachodu wobec Polski w 1939 roku.

• Cynizm polityczny i kalkulacja wyborcza – 12%
  – część komentujących uważa, że to jedynie sposób na zdobycie poparcia wśród antyukraińskiego elektoratu.
  – zarzut, że Konfederacja „licytuje się z Braunem” na radykalizm.

• Hipokryzja i słabość lidera – 8%
  – wytykanie Mentzenowi, że prowadzi własne nierentowne biznesy (np. pub w Toruniu) i nie ma kompetencji, by mówić o finansach państwa.

• Inne powody krytyki (emocjonalne, osobiste ataki) – 11%
  – obelgi, wyzwiska, zarzuty braku honoru i tchórzostwa, bez pogłębionej argumentacji.

 Podsumowując: 70% krytyki dotyczy kwestii prorosyjskości, zagrożenia bezpieczeństwa Polski i braku odpowiedzialności politycznej, a pozostałe 30% rozkłada się między zarzuty cynizmu, hipokryzji i czysto emocjonalne ataki.

💊 Dominująca Metanarracja

„Mentzen swoją narracją o Starlinkach pomaga Rosji, bo osłabia Ukrainę i naraża Polskę na wojnę.”

Główne przesłanie:

Najczęściej powtarzanym przekazem jest, że stanowisko Sławomira Mentzena w sprawie Starlinków działa wbrew polskiemu interesowi bezpieczeństwa. Narracja przedstawia jego sprzeciw wobec finansowania jako wsparcie dla Kremla, które zwiększa ryzyko rosyjskiej agresji i osłabia Ukrainę pełniącą rolę bufora chroniącego Polskę. W efekcie powielany jest obraz Mentzena jako polityka krótkowzrocznego, którego działania mogą sprowadzić wojnę do Polski.

🔍 Wektory dystrybucji narracji

Propagatorzy i źródła:

• Użytkownicy sympatyzujący z partiami prodemokratycznymi (KO, Lewica, Polska 2050) oraz środowiska antykonfederacyjne

• Dominująco platforma X (Twitter), wątki oznaczone hasztagami #Mentzen, #Starlink, #Ukraina, #Konfederacja

• Aktywni komentatorzy polityczni, osoby porównujące bieżące wydarzenia do historycznych zdrad sojuszniczych

Formy przekazu:

• Hasła i etykiety: „prorosyjski”, „zdrajca”, „ruska onuca”

• Uproszczenia i kontrasty: zestawianie Starlinków jako inwestycji w bezpieczeństwo z obrazem wojny w Polsce bez nich

• Narracja historyczna: porównania do 1939 roku, powstania warszawskiego i zdrad sojuszniczych

• Emocjonalne oskarżenia i powtarzanie tych samych fraz w licznych komentarzach, często w formie krótkich, ostrych wpisów

📊 Wynik analizy

Analiza komentarzy dotyczących wypowiedzi Sławomira Mentzena o finansowaniu Starlinków dla Ukrainy na wszystkich platformach social media w Polsce wskazuje, że dominującym tematem wpływającym na sentyment jest spór o bezpieczeństwo Polski i rolę wsparcia technologicznego dla armii ukraińskiej.

🔴 47 procent komentarzy wyraża negatywny stosunek i koncentruje się głównie na zarzutach prorosyjskości Mentzena, podważaniu jego kompetencji i oskarżaniu go o narażanie Polski na ryzyko rosyjskiej agresji. W wypowiedziach negatywnych najczęściej występują emocje: 41 procent gniew, 36 procent strach i 23 procent rozczarowanie.

🟢 26 procent komentarzy ma charakter pozytywny i wskazuje przede wszystkim na potrzebę kierowania środków do obywateli polskich oraz sprzeciw wobec finansowania cudzej wojny. Dominujące emocje w pozytywnych wypowiedziach to 39 procent satysfakcja, 35 procent nadzieja i 26 procent poczucie sprawiedliwości.

🟣 12 procent komentarzy ma charakter ironiczny lub sarkastyczny i w humorystyczny sposób komentuje głównie postać Mentzena, jego populistyczne narracje oraz kontrast pomiędzy kosztami Starlinków a drobnymi wydatkami socjalnymi czy absurdalnymi porównaniami historycznymi.

🟠 9 procent komentarzy jest mieszanych i wyraża niejednoznaczność wobec tematu, gdzie dominują emocje 38 procent niepewność, 34 procent ambiwalencja i 28 procent frustracja.

🔵 6 procent komentarzy ma charakter neutralny i skupia się na podawaniu faktów, takich jak historia finansowania Starlinków, udział Polski w programie od 2022 roku czy informacje o decyzjach prezydenta i rządu.

W ramach kategorii negatywnej największą podkategorią są zarzuty prorosyjskości, które stanowią 38 procent, następnie obawy o bezpieczeństwo Polski z udziałem 34 procent, dalej krytyka populizmu i krótkowzroczności politycznej na poziomie 18 procent oraz mniejsze oskarżenia o cynizm wyborczy i hipokryzję – 10 procent.

W kategorii pozytywnej dominują narracje o obronie interesów narodowych, które stanowią 45 procent, dalej sprzeciw wobec socjalnych kosztów i nadmiernego wspierania Ukrainy z udziałem 33 procent oraz wezwania do większej transparentności finansowania na poziomie 22 procent.

W wypowiedziach mieszanych pojawiają się dwie główne podkategorie: próby zrównoważenia argumentów bezpieczeństwa i kosztów (57 procent) oraz akcenty na formalny aspekt przejrzystości ustaw (43 procent).

W kategorii ironicznej dominują kpiny z prorosyjskiej postawy Mentzena (52 procent), prześmiewcze analogie historyczne (31 procent) oraz żartobliwe kontrasty wydatków (17 procent). Neutralne komentarze dzielą się na suche relacje o decyzjach politycznych (61 procent), przypomnienia o udziale Elona Muska i USA w finansowaniu Starlinków (27 procent) oraz inne informacje faktograficzne (12 procent).

Wektor zasięgu wskazuje, że negatywny sentyment najsilniej podbijają zarzuty prorosyjskości oraz lęk o bezpieczeństwo Polski, które łącznie odpowiadają za ponad dwie trzecie emocji krytycznych.

Pozytywny sentyment wzmacnia przede wszystkim narracja o konieczności ochrony finansów państwa i kierowania pomocy do obywateli polskich, co odpowiada za prawie połowę wypowiedzi pozytywnych. Tematem dominującym, który oddziałuje w obie strony, jest bezpieczeństwo Polski – z jednej strony przedstawiane jako efekt wspierania Ukrainy i finansowania Starlinków, z drugiej jako argument za ograniczeniem wydatków na sprawy zagraniczne w imię ochrony własnych interesów.

Analiza językowa wskazuje, że dominuje język nieformalny i potoczny, często nacechowany wulgaryzmami i ostrymi oskarżeniami. Typowe są krótkie, dosadne frazy, epitety oraz ironiczne porównania do historycznych zdrad sojuszniczych. Najczęściej powtarzane słowa i hashtagi to „Starlink”, „Mentzen”, „Ukraina”, „Rosja”, „bezpieczeństwo Polski”, a także #MentzenZdrajca i #WspierajUkrainę.

Występują również powtarzalne wzorce manipulacyjne – część komentarzy zawiera identyczne porównania historyczne lub powiela te same frazy oskarżające o prorosyjskość, co wskazuje na efekt amplifikacji przekazu przez grupy przeciwników politycznych. Nie jest to spam automatyczny, lecz skoordynowane wzmocnienie narracji, które dodatkowo zwiększa udział komentarzy negatywnych i potęguje wrażenie dominacji krytyki w zbiorze.