Antysystemowy nurt w sieci. Co napędza radykalizację postaw?

  • Zakres poboru danych:  od 00:00 5.04.25 do 18:00 4.05.25
  • Zakres kwerendy danych:  FB/X
  • Data Support: SentiOne

 

Jakie emocje napędzają środowiska antysystemowe w polskiej infosferze? Kto jest dla nich symbolem nadziei, a kto uosobieniem zagrożenia? Jakie wizje przyszłości – zarówno idealnej, jak i katastroficznej – dominują w ich przekazach?

Poniższa analiza, oparta na danych z mediów społecznościowych, przedstawia precyzyjny obraz komunikacyjny jednej z najbardziej spójnych i intensywnych baniek informacyjnych w polskim Internecie. Zidentyfikowano jej główne narracje, emocje, punkty mobilizacji i wrogie projekcje. Raport odpowiada na pytanie, kim są „przyjaciele i wrogowie” tego środowiska, jakie wzorce tożsamościowe promuje i przed czym przestrzega swoich odbiorców.

Struktura wątków aktywnych w dyskusji bańki antysystemowej

➡️ Wydarzenia z udziałem Grzegorza Brauna (22%)

Wpisy w tym kontekście koncentrują się na aktywności Grzegorza Brauna, w szczególności na jego działaniach polegających na demonstracyjnym usuwaniu flag ukraińskich z przestrzeni publicznej, co zostało szczególnie nagłośnione w przypadku urzędu w Białej Podlaskiej. Treści te są przedstawiane jako „historyczne” i nacechowane patosem, wskazując na liczny udział „patriotów”, wspólne śpiewanie hymnu oraz jednoznacznie pozytywną ocenę jego interwencji. Wiele wpisów zestawia zdjęcia obiektów „przed” i „po” wizycie Brauna, podkreślając jego sprawczość i prezentując go jako skutecznego obrońcę polskości. Wątek jest silnie nasycony emocjonalnie – dominuje retoryka walki o honor narodowy, oporu wobec obcych symboli oraz narracja o przywracaniu ładu zgodnego z interesem narodowym. Obecność flagi ukraińskiej traktowana jest jako przejaw zdrady, a jej usunięcie – jako symboliczne oczyszczenie przestrzeni publicznej. Wzmacniana jest figura Brauna jako jedynego polityka gotowego działać wbrew systemowi, co koreluje z obecnością licznych grafik, emotikon i nagrań wideo wzmacniających przekaz emocjonalny.

➡️ Narracje emocjonalne i antyestablishmentowe (21%)

Ten wątek obejmuje szeroką gamę wypowiedzi krytycznych wobec instytucji państwowych, polityków oraz systemu jako takiego, często utrzymanych w silnie emocjonalnym tonie i nacechowanych poczuciem niesprawiedliwości społecznej. Użytkownicy wskazują na ograniczenia wolności obywatelskich, takie jak regulacje dotyczące obrotu gotówką, represje sądowe, bierność władz wobec potrzeb obywateli czy wykluczenie ekonomiczne. Podkreślane są przypadki, w których system zawiódł ludzi – np. konieczność zbiórek publicznych na leczenie dzieci czy nadmierna ingerencja instytucji w życie prywatne. Treści te często przyjmują formę bezpośrednich wyrzutów pod adresem władz oraz ironicznych zestawień decyzji politycznych z rzeczywistością społeczną, które mają obnażać hipokryzję i oderwanie elit. Pojawiają się także wzmianki o represjach w stylu „aresztów wydobywczych” oraz o decyzjach rządu jako ukierunkowanych na kontrolę społeczeństwa. Przekaz cechuje się silnym nacechowaniem emocjonalnym, ukierunkowanym na mobilizację do sprzeciwu wobec aktualnego porządku.

➡️ Antysystemowe komentarze o Polsce i świecie (20%)

Wpisy w tym kontekście charakteryzują się wykorzystaniem języka ironii, absurdu i estetyki memicznej w celu ukazania rzeczywistości społecznej jako groteskowej, niesprawiedliwej lub moralnie upadłej. Wskazywane są przykłady celebrytów, funkcjonariuszy publicznych lub urzędników, których zachowania przedstawiane są jako oderwane od realiów zwykłych obywateli, ośmieszające lub demoralizujące. Częste są zestawienia ubiorów za dziesiątki tysięcy złotych, występów publicznych lub wypowiedzi medialnych z sytuacjami społecznymi pokazującymi biedę, bezradność lub zagubienie młodych ludzi. Narracje te służą dezawuowaniu elity i utrwalaniu przekonania, że cały system jest skorumpowany, a jego reprezentanci są niegodni zaufania. Wpisy posługują się często emotikonami, hasłami i skrótami mającymi budować wspólnotę dyskursywną i wyśmiewać przeciwników ideologicznych. Pojawia się też forma prowokacyjnej autoekspresji, która pod pozorem żartu zawiera poważne przesłania ideowe. Całość buduje wizerunek państwa i społeczeństwa jako struktury zdegenerowanej i wymagającej głębokiego wstrząsu.

➡️ Kwestie geopolityczne (USA, UE, suwerenność) (14%)

Narracje geopolityczne w analizowanych wpisach skupiają się na krytyce Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych oraz Ukrainy jako struktur ingerujących w polską suwerenność, interesy gospodarcze i niezależność polityczną. Szczególnie mocno eksponowany jest temat niszczenia polskiego rolnictwa przez „premiowe” towary ukraińskie, które mają wypierać lokalną produkcję przy bierności polskiego rządu. Użytkownicy zestawiają działania Komisji Europejskiej oraz wypowiedzi ukraińskich polityków z reakcjami polskich władz, tworząc obraz państwa uległego i zdradzającego interes narodowy. Obecna jest także narracja o „globalistycznych planach” elit – z Donaldem Tuskiem i Ursulą von der Leyen na czele – których celem ma być marginalizacja Polski. W niektórych wpisach prezydent Donald Trump przedstawiany jest jako pozytywny kontrapunkt dla unijnych elit, zaś „pielgrzymki” do Brukseli wyśmiewane jako upokarzające. W kontekście tym dominuje przekonanie o konieczności radykalnego zerwania z polityką integracyjną i odbudowy „pełnej suwerenności”.

➡️ Narracje antyukraińskie i antyzachodnie (13%)

Wątki antyukraińskie koncentrują się na przedstawianiu Ukrainy jako państwa wrogiego, roszczeniowego i niewdzięcznego, często oskarżanego o agresywne działania wobec Polski – głównie w kontekście gospodarki i polityki historycznej. Użytkownicy powołują się na wypowiedzi ukraińskich ministrów sugerujących celowe zniszczenie polskiego rolnictwa oraz na oskarżenia wobec lewicowych ugrupowań o współodpowiedzialność za przemoc wobec dzieci. Równocześnie obecne są wypowiedzi traktujące Federację Rosyjską w sposób zdystansowany, a nawet pragmatyczny – podkreśla się np. „gotowość do zatrzymania inwazji” ze strony Władimira Putina, bez wartościowania jego działań. Narracje te służą relatywizowaniu odpowiedzialności Rosji i przenoszeniu osi konfliktu na relację Polska–Ukraina. Wzmocnieniu przekazu towarzyszą często sugestywne frazy oraz grafiki ilustrujące rzekome zagrożenia płynące ze strony Zachodu, z wykorzystaniem figur zdrady, zakłamania i bezsilności. Obecny jest też motyw utraty kontroli nad państwem, podporządkowanym interesom cudzych mocarstw.

➡️ Krytyka instytucji państwowych i polityków głównego nurtu (10%)

Najrzadszy z głównych kontekstów, obejmujący bezpośrednią krytykę partii politycznych (głównie PO, ale także PiS) oraz wyśmiewanie ich działań, wypowiedzi i decyzji. Często przywoływane są archiwalne cytaty, zestawienia sprzeczności, oskarżenia o hipokryzję oraz brak kompetencji. Pojawiają się również komentarze o elitaryzmie i oderwaniu polityków od rzeczywistości społecznej. Wpisy te utrzymane są w klimacie aferowym lub demaskatorskim.

Nasycenie dyskusji bańki antysystemowej określonymi typami przekazów

🔴 Negatywny (79,5%)

Wpisy nacechowane negatywnie stanowią dominującą część dyskusji i obejmują pełne spektrum tematów – od krytyki elit politycznych, przez straszenie zagrożeniem zewnętrznym, po piętnowanie moralnego upadku społeczeństwa. Użytkownicy formułują oskarżenia wobec Unii Europejskiej, Ukrainy, rządu, mediów, a także konkretnych osób publicznych, którym przypisują działania antynarodowe, zdradę interesów Polski czy wspieranie „obcej agendy”. Znacząca część treści odnosi się do zjawisk społecznych interpretowanych jako objawy systemowego upadku – np. niemożność leczenia dzieci, przemoc uliczna, demonstracje słabości wobec migrantów czy działania instytucji ograniczających wolność obywateli. Emocje dominujące w tych przekazach to gniew, pogarda, frustracja i poczucie bezsilności wobec opresyjnego systemu. Użytkownicy używają silnych słów nacechowanych moralnie – takich jak „zło”, „katastrofa”, „hańba”, „zamordowane dzieci”, „niszczenie Polski” – by budować poczucie permanentnego zagrożenia. Retoryka strachu i mobilizacji przeciwko konkretnym grupom lub państwom pełni centralną funkcję w tej warstwie dyskursu.

🟠 Mieszany (13,0%)

Wpisy o mieszanym sentymencie łączą przekaz informacyjny lub żartobliwy z jawnym elementem krytyki, często przybierając formę porównań, zestawień lub ironicznych pytań retorycznych. Cechą wspólną tych treści jest ich zdolność do budzenia zarówno rozbawienia, jak i oburzenia – szczególnie poprzez ukazywanie absurdów w działaniach rządu, mediów, instytucji lub liderów opinii. Typowe są tu konstrukcje pokazujące pozorną niekonsekwencję wypowiedzi polityków, kontrasty między deklaracjami a rzeczywistością lub insynuacje dotyczące ukrytych intencji. Emocjonalnie wpisy te balansują pomiędzy cynizmem a ironią, wyrażając zawód wobec klasy politycznej, ale jednocześnie próbując angażować odbiorcę we wspólne wyśmianie systemu. To także częsty format dla wypowiedzi, które chcą uniknąć bezpośredniego oskarżenia, ale jednoznacznie sugerują negatywną ocenę. Warstwa ta pełni funkcję „miękkiej” mobilizacji, wzmacniając emocjonalną spójność społeczności bez konieczności brutalnego języka.

🟣 Ironia/Sarkazm (4,5%)

Wypowiedzi z tego segmentu są świadomie stylizowane na szydercze, często memiczne i pełne wyśmiewającego tonu – zarówno wobec konkretnych osób publicznych, jak i ogólnego porządku społecznego. Dominuje estetyka Twitterowa i Telegramowa: krótkie zdania, emotikony (np. 😎, 🤡, ☠️), pytania retoryczne lub zestawienia o charakterze groteskowym. Tego typu wpisy mają za zadanie nie tyle przedstawić argument, co ośmieszyć przeciwnika i zdyskredytować jego pozycję społeczną lub moralną. Często są to żarty na temat „uśmiechniętych Polaków”, elit pokazujących „ogórki jako sukces” albo wykpiwanie symboli religijnych, patriotycznych lub unijnych. Ironia pełni tutaj funkcję strategiczną: tworzy pozory dystansu i niezależności intelektualnej, przy jednoczesnym silnym osadzeniu ideologicznym. Jest to również forma agresji informacyjnej – „pod płaszczykiem żartu” – dzięki której użytkownicy mogą wyrazić skrajne oceny przy zachowaniu estetyki zabawy lub kpiny.

🟢 Pozytywny (1,7%)

Treści jednoznacznie pozytywne są bardzo nieliczne i skupione wokół afirmacji konkretnych postaci lub działań, uznawanych za przejaw odwagi, patriotyzmu lub skuteczności. Główne źródła tego typu nastrojów to wystąpienia Grzegorza Brauna, działania Krzysztofa Stanowskiego czy demonstracyjne akty „odzyskiwania suwerenności” – np. usuwanie ukraińskich symboli z urzędów. Emocje dominujące w tej grupie to duma narodowa, ulga, poczucie sprawczości i jedności w działaniu. Użytkownicy wyrażają aprobatę poprzez symbole narodowe, serca, hasła typu „wreszcie ktoś działa” lub „to nasz bohater”. Jednak te wpisy są wyraźnie odosobnione – stanowią punktowe manifestacje wsparcia, kontrastujące z dominującą retoryką negatywną. Ich obecność ma charakter raczej uzupełniający niż dominujący – pełnią funkcję legitymizacji określonych osób i ich działań, nie kreując ogólnej narracji optymistycznej.

🔵 Neutralny (1,3%)

Prawdziwie neutralne wypowiedzi są bardzo rzadkie i ograniczają się do krótkich relacji faktograficznych lub niezaangażowanych zapowiedzi wydarzeń. Typowe wpisy w tej kategorii informują o dacie, miejscu, uczestnikach lub faktach bez żadnego komentarza emocjonalnego, wartościującego ani sarkastycznego. Brak jest w nich języka nacechowanego, a często także kontekstu, co czyni je wyjątkami w skrajnie spolaryzowanej przestrzeni bańki antysystemowej. Ich obecność może wynikać z intencji przekazania surowej informacji lub stanowić podstawę dla dalszych interpretacji w komentarzach. Neutralność ta ma charakter techniczny i nie niesie istotnej wartości mobilizacyjnej. W rzeczywistej dynamice komunikacyjnej pełni funkcję marginalną i nie wpływa istotnie na emocjonalny krajobraz dyskusji.

Przyjaciele i wrogowie – kto jest kim w bańce antysystemowej?

 

👍 Przyjaciele (wg % całkowitego zaangażowania w wypowiedziach pozytywnych)

Grzegorz Braun (43,6%)

Grzegorz Braun jest najczęściej afirmowanym liderem w bańce antysystemowej, a jego działania traktowane są jako bezpośredni wyraz sprzeciwu wobec „zdrady narodowej”. Szczególnie silnie obecna jest narracja dotycząca usuwania flag ukraińskich z instytucji publicznych, co przedstawiane jest jako akt przywracania porządku i suwerenności. Braun postrzegany jest jako odważny, nieprzekupny i ideowo konsekwentny – jedyny polityk gotów do działania wbrew władzy i poprawności politycznej. Jego obecność na demonstracjach oraz bezpośrednie interwencje są interpretowane jako dowód walki o „prawdziwą Polskę”, wolną od wpływów zewnętrznych. Często towarzyszy temu silny patos, afirmacja narodowej symboliki oraz wezwania do solidarności z jego postawą.

Polska (ojczyzna) (24,3%)

Polska jako symboliczna wspólnota narodowa jest drugą najczęściej przywoływaną wartością w treściach pozytywnych. Wpisy akcentują dumną tożsamość narodową, potrzebę obrony państwowości, historii i dziedzictwa przed wpływami „obcych cywilizacji” oraz globalizmu. Pojawiają się odwołania do honoru, przeszłości pokoleń, barw narodowych i języka walki o niepodległość. Polska przedstawiana jest jako byt zdradzany przez elity, ale wciąż wart obrony przez „prawdziwych patriotów”. Narracja ta integruje emocjonalnie odbiorców wokół wartości wspólnotowych i mobilizuje do przeciwstawienia się „kolonizacji symbolicznej i realnej”.

Sławomir Mentzen (16,1%)

Sławomir Mentzen pojawia nie tylko w kontekście sprzeciwu wobec systemu, lecz także jako sprawny retor i alternatywa dla schematów polityki głównego nurtu. Wpisy doceniają jego bezkompromisowe wypowiedzi podczas debat, zdolność do punktowania hipokryzji przeciwników oraz styl komunikacji, który postrzegany jest jako wiarygodny i autentyczny. Narracje podkreślają również jego wykształcenie, inteligencję i „normalność”, kontrastując go z oderwanymi od rzeczywistości politykami obecnej i byłej władzy. Jego działania często pojawiają się w kontekście dekonstruowania retoryki unijnej, liberalnej i „lewicowo-globalistycznej”. Poparcie dla Mentzena budowane jest w oparciu o przekonanie o jego sile merytorycznej i skuteczności w atakowaniu przeciwników ideowych.

Konfederacja / Konfederacja Korony Polskiej (9,4%)

Organizacje te są przedstawiane jako jedyne środowiska polityczne reprezentujące realny, niesystemowy interes narodowy, przeciwstawiony zarówno PiS-owi, jak i PO. Użytkownicy chwalą ich bezkompromisowe stanowisko wobec Unii Europejskiej, ukraińskich roszczeń, pandemii oraz polityki migracyjnej. Wzmianki dotyczące Konfederacji organizacji powiązanych, szczególnie Ruchu Narodowego i Konfederacji Korony Polskiej, pełnią funkcję tożsamościową – stanowią punkt odniesienia dla radykalnej narracji narodowej. Ugrupowania te jawią się jako bastion tradycyjnych wartości, silnego państwa i polityki prorodzinnej, odrzucającej „ideologię lewacką i zachodnią degenerację”. Wpisy wyrażają przekonanie, że ruch ten może „przywrócić Polskę Polakom”.

Polacy (naród) (4,7%)

Naród polski jako wspólnota historyczna i etniczna pojawia się jako kategoria silnie afirmowana emocjonalnie, będąca jednocześnie ofiarą i bohaterem. Polacy są przedstawiani jako ludzie uciśnieni, zdradzeni przez elity, ale również jako ci, którzy wciąż pielęgnują wartości patriotyczne i gotowi są do mobilizacji. Narracja ta nasycona jest romantycznymi odniesieniami do historii, walki o wolność, a także oskarżeniami wobec „zdrajców” sprzyjających interesom zewnętrznym. Pojawia się też kontrastowanie „Polaków” z „lewakami”, „libkami” czy „proukraińskimi marionetkami”, co wzmacnia mechanizmy inkluzji i ekskluzji w dyskursie. Polacy są grupą moralnie wzorcową, której należy się odzyskanie państwa.

Administracja Donalda Trumpa (1,1%)

Stany Zjednoczone – w osobie Donalda Trumpa oraz nurtu konserwatywnego – są przedstawiane w pozytywnym świetle jako przeciwwaga dla Unii Europejskiej i globalnych elit. Użytkownicy doceniają ich stanowczość, obronę wartości chrześcijańskich oraz opór wobec wpływów lewicowo-liberalnych. W tym ujęciu, wzmianki dotyczące administracji USA zawierają aprobatę dla niezależności, siły państwa narodowego i zdolności do samostanowienia. Czasami wskazuje się na potrzebę, by Polska uczyła się od Amerykanów „jak być silnym państwem”. Wsparcie dla USA ma jednak charakter wybiórczy – skoncentrowany na konserwatywnym obliczu Ameryki.

Federacja Rosyjska (0,3%)

Pozytywne odniesienia do Federacji Rosyjskiej są bardzo ograniczone, ale mają wyraźnie pragmatyczny charakter. Użytkownicy podkreślają stanowczość polityki Władimira Putina oraz kontrastują ją z „uległością” polskich władz wobec Brukseli i Waszyngtonu. Wpisy te nie są otwarcie prorosyjskie, lecz prezentują Rosję jako model skutecznej obrony własnych interesów, przeciwstawiając ją „zwasalizowanej” Polsce. Zdarza się aprobata dla „logicznego” warunkowania zakończenia wojny, co służy osłabieniu negatywnego obrazu Kremla. Federacja Rosyjska funkcjonuje tu nie jako partner, lecz jako alternatywa wobec Zachodu.

Chiny (0,2%)

Chiny pojawiają się sporadycznie, głównie jako kontrprzykład wobec „przeżartego dekadencją Zachodu” – państwo silne, suwerenne, rozwijające się niezależnie od struktur międzynarodowych. Narracje te nie mają charakteru afirmacji ideologicznej, lecz podkreślają skuteczność, dyscyplinę i uniezależnienie od dominacji amerykańsko-unijnej. Użytkownicy odnoszą się z szacunkiem do potęgi gospodarczej i umiejętności zachowania spójności państwowej. Chiny są wykorzystywane jako narzędzie retoryczne do podważania rzekomego monopolu Zachodu na cywilizację i wartości. Obraz ten jest chłodny, ale nieprześmiewczy – raczej analityczny niż emocjonalny.

Krzysztof Stanowski (0,17%)

Wzmianki pozytywne odnoszące się do Krzysztofa Stanowskiego koncentrują się wokół jego wystąpień medialnych, w których – zdaniem użytkowników – demaskował hipokryzję elit, szczególnie Rafała Trzaskowskiego. Komentarze akcentują jego bezpośredniość, odwagę w stawianiu pytań i umiejętność kompromitowania „fałszywych patriotów”. Stanowski nie jest utożsamiany z żadnym ugrupowaniem, co czyni go bardziej wiarygodnym jako głos „z zewnątrz systemu”. Pojawiają się wyrazy szacunku, ale jego postać nie generuje głębszej mitologii jak Braun czy Mentzen. Wpisy z jego udziałem zyskują uznanie głównie jako jednostkowe przypadki mówienia „jak jest”.

Narodowcy (0,11%)

Wpisy pozytywne dotyczące środowisk narodowych mają charakter tożsamościowy i odwołują się do idei silnego, etnicznego państwa opartego na wartościach katolickich i autorytarnych. Pojawiają się wzmianki o organizacjach młodzieżowych, wiecach, historycznych odwołaniach do przedwojennego obozu narodowego oraz konieczności „oczyszczenia państwa z wpływów obcych”. Narracje te nie są eksponowane wprost przez partie, lecz pojawiają się w komentarzach i hasłach użytkowników, jako żywa część radykalnego imaginarium. Narodowcy są postrzegani jako ideowe zaplecze Grzegorza Brauna i Konfederacji, a ich obecność pełni funkcję legitymizacji „twardych” postulatów.

 

👎 Wrogowie (wg % całkowitego zaangażowania w wypowiedziach negatywnych)

PiS (29,6%)

Pomimo formalnej opozycyjności wobec KO, PiS jest w bańce antysystemowej najczęściej atakowaną partią polityczną. Użytkownicy zarzucają mu zdradę wartości narodowych, konformizm wobec struktur unijnych, wspieranie Ukrainy ponad interesy Polaków oraz represyjność wobec obywateli. Przekaz skupia się na rozczarowaniu rzekomą „patriotyczną” retoryką, która ich zdaniem nie przekłada się na żadne realne działania w obronie narodu. PiS jest też oskarżany o tchórzostwo, nieudolność i udział w „plandemicznej tyranii”, co stanowi element szerzej obecnej narracji o zdradzie systemowej. Wpisy często mają ton pogardy – formułowany wobec partii, która miała być ostatnią nadzieją, a okazała się „tak samo zła jak reszta”.

Rafał Trzaskowski (19,9%)

Prezydent Warszawy pojawia się w narracjach jako jeden z głównych symboli „postpolitycznej degeneracji” – zarzuca mu się nie tylko oderwanie od realiów, ale również reprezentowanie interesów ideologii globalistycznych, lewicowych i prounijnych. Wpisy szczególnie często koncentrują się na kwestiach tożsamościowych – promowaniu mniejszości, polityce migracyjnej, udziale w debatach europejskich – które postrzegane są jako zagrożenie dla spójności narodowej. Trzaskowski jest ukazywany jako polityk „na pokaz”, który nie interesuje się realnymi problemami Polaków, a jego działania w Warszawie przedstawiane są jako przykład złego zarządzania i braku patriotyzmu. Krytyka często przyjmuje formę szyderstwa lub wskazywania na symboliczne upadki – np. kompromitację w debacie czy absurdy miejskich inwestycji.

Donald Tusk / KO (12,7%)

Tusk i jego zaplecze polityczne stanowią filar negatywnej narracji, skupionej wokół oskarżeń o działanie na rzecz Unii Europejskiej, Niemiec i interesów ponadnarodowych. Użytkownicy zarzucają mu zdradę narodową, odpowiedzialność za upadek gospodarczy, zniszczenie rolnictwa oraz sprowadzenie Polski do roli państwa wasalnego. Przekaz o Tusku jest w dużej mierze antyzachodni, skonstruowany na połączeniu z instytucjami międzynarodowymi i liberalną elitą. KO jest traktowana jako partia „niepolska”, służąca interesom Berlina i Brukseli. Narracje są nasycone językiem zdrady, kolonizacji, a także personalnym odczłowieczaniem lidera – ukazywaniem go jako symbolu zewnętrznego zniewolenia.

Ukraina (12,2%)

Wątek ukraiński stanowi kluczowy element propagandy nieprzyjaznej, zbudowany wokół zarzutów o roszczeniowość, zdradę, antypolskość i nadużywanie polskiej gościnności. Użytkownicy wskazują na wypowiedzi ukraińskich polityków, według których Polska rzekomo ma być podporządkowana, a jej rolnictwo zniszczone przez ukraińską konkurencję. Wpisy krytykują także rząd za wspieranie Ukrainy „kosztem Polaków”, akcentując nierównowagę świadczeń i rosnące wpływy ukraińskie w kraju. Ukraina postrzegana jest jako zagrożenie cywilizacyjne i gospodarcze – państwo, które nie tylko nie okazuje wdzięczności, ale wręcz zdradza swojego sojusznika. Pojawia się silna narracja o „kolonizacji Polski przez uchodźców i ukraińskich oligarchów”.

Unia Europejska (7,9%)

UE traktowana jest jako struktura opresyjna, narzucająca Polsce ideologię liberalną, przymusowe przepisy i ingerencję w suwerenność. Wpisy często przywołują unijne dyrektywy, decyzje Komisji Europejskiej lub działania przewodniczącej von der Leyen jako przykłady brutalnej ingerencji w wewnętrzne sprawy Polski. Wzmacniana jest narracja o neokolonializmie europejskim – UE jako kontynuatorze dominacji Niemiec, ukrytym pod pozorem wspólnoty. Szczególnie silna jest niechęć do tzw. „wartości europejskich”, które utożsamiane są z upadkiem moralnym, genderem, promocją LGBT i osłabianiem rodziny. UE nie pojawia się jako przestrzeń negocjacji, lecz jako wrogi projekt polityczny.

USA (6,1%)

Choć w kontekście Donalda Trumpa USA pojawiały się też pozytywnie, zdecydowana większość odniesień jest negatywna, zwłaszcza wobec obecnej administracji i jej wpływu na politykę polską. Wpisy zarzucają USA narzucanie Polsce interesów NATO, promowanie „amerykańskiego porządku” i wspieranie globalnych konfliktów, które nie służą Polakom. Krytyka koncentruje się na uległości polskich elit wobec ambasady USA, obecności wojskowej oraz sankcjach gospodarczych. Wzmacniana jest narracja o Polsce jako państwie „okupowanym przez zachodnie bazy”, służącym do realizacji interesów Waszyngtonu. USA przedstawiane są jako potęga prowadząca neoimperialną politykę kosztem Europy Środkowo-Wschodniej.

Federacja Rosyjska (4,5%)

Negatywne wzmianki o Federacji Rosyjskiej odnoszą się głównie do wojny, agresji militarnej oraz imperialnych dążeń Putina, choć często mają charakter zdystansowany lub formalny. Krytyka nie przybiera formy emocjonalnej demonizacji, lecz raczej chłodnego wskazania, że Rosja prowadzi politykę brutalną, ale przewidywalną. Część użytkowników krytykuje także politykę Kremla jako zagrożenie dla Polski, jednak bez języka jednoznacznego potępienia. Wpisy te są często zestawiane z kontrastem wobec działań Ukrainy lub Zachodu – Rosja bywa opisywana jako zło konieczne, nie zaś jako źródło absolutnej destrukcji. Obecność tego tematu ma jednak charakter raczej taktyczny niż emocjonalny.

Ruchy lewicowe / Lewica parlamentarna (3,3%)

Ruchy lewicowe, w tym Lewica parlamentarna (Razem, Nowa Lewica) oraz środowiska liberalno-lewicowe poza Sejmem, przedstawiane są jako nośniki ideologii wrogiej narodowi, rodzinie i tradycji. Użytkownicy często zestawiają ich postulaty z „zachodnią degeneracją” – zwłaszcza w kontekście promowania środowisk LGBT, aborcji i relatywizmu moralnego. Lewica jest ukazywana jako struktura obca narodowemu interesowi, funkcjonująca w służbie Unii Europejskiej lub międzynarodowych NGO, których działania są rzekomo wymierzone w spójność społeczną i wartości chrześcijańskie. Krytyka przyjmuje formę zarówno szyderstwa, jak i ostrzeżeń przed „bolszewizmem XXI wieku”. W wielu przypadkach pojawiają się oskarżenia o wspieranie „ideologii nienawiści wobec Polaków” oraz „działanie ręka w rękę z neomarksistami z Zachodu”.

Media głównego nurtu (2,2%)

Media takie jak TVN, Gazeta Wyborcza, Onet czy Polsat są systematycznie określane mianem propagandowych narzędzi systemu, służących ogłupianiu społeczeństwa i promowaniu ideologii poprawności politycznej. Narracje podkreślają ich rolę w ukrywaniu informacji niewygodnych dla władzy lub wspieraniu narracji antynarodowych, antykatolickich i prozachodnich. Szczególnym przedmiotem krytyki są ich relacje z Ukrainą, UE i amerykańskim establishmentem – użytkownicy zarzucają im „pranie mózgów” i „odwracanie uwagi” od realnych problemów Polaków. Pojawia się również oskarżenie o systemową cenzurę głosów niezależnych oraz celowe ośmieszanie środowisk narodowych i patriotycznych. Wpisy te często zawierają sugestie o konieczności całkowitej delegalizacji tych mediów lub ich wymiany na „polskie, wolne źródła informacji”.

Elity unijno-globalistyczne (1,6%)

Ten wątek obejmuje nie tyle konkretne osoby, co zbiorczy konstrukt obejmujący europejskich komisarzy, liderów UE (szczególnie von der Leyen), Davos, WHO oraz rzekome struktury globalnego sterowania. Narracja ta opiera się na teorii „plandemii”, „resetu” oraz „globalistycznego zarządzania populacją”, które mają być realizowane przez organizacje międzynarodowe we współpracy z rządami państw członkowskich. Użytkownicy wyrażają silne przekonanie, że Polska jest wykorzystywana jako narzędzie eksperymentów społeczno-ekonomicznych – od przymusowej cyfryzacji po „przymusowe braterstwo z obcymi kulturami”. Elity te są przedstawiane jako twórcy polityki niszczącej klasę średnią, tradycyjne struktury społeczne oraz tożsamość narodową. Przekaz opiera się na silnym antyelitaryzmie i poczuciu zagrożenia wynikającego z braku kontroli nad kierunkiem polityki globalnej.

Nadzieje i obawy bańki antysystemowej

 

🟢 Nadzieje

W przekazach bańki antysystemowej wyraźnie wyłania się wizja przyszłości opartej na restytucji suwerenności narodowej, przywróceniu wartości tradycyjnych oraz odrzuceniu wpływów struktur międzynarodowych i elit liberalnych. Idealny świat to Polska rządzona przez ludzi „z ludu” – niepartyjnych, ideowych, odważnych – którzy odważnie przeciwstawią się Brukseli, Berlinowi i Waszyngtonowi, a jednocześnie zapewnią społeczną sprawiedliwość, surowe prawo i silne państwo. Dominuje tęsknota za hierarchicznym ładem – narodowym, katolickim, suwerennym – w którym mężczyzna, rodzina, tradycja i państwo stoją w centrum. Wpisy sugerują, że jedynie radykalne zerwanie z obecnym porządkiem umożliwi odrodzenie się „prawdziwej Polski”, która będzie niezależna, sprawiedliwa i silna. Źródłem nadziei są postacie wyłamujące się z konsensusu politycznego, gotowe do konfrontacji i działania poza systemem.

Główne obszary nadziei:

🔹 Suwerenna, narodowa Polska wolna od wpływów UE, USA i Ukrainy – z pełną kontrolą granic, walutą narodową, niezależną polityką zagraniczną i jednoznacznym odcięciem się od struktur ponadnarodowych.

🔹 Powrót do wartości chrześcijańskich i tradycyjnych – odbudowa roli Kościoła (w wersji narodowo-konserwatywnej), rodziny i wychowania w duchu dyscypliny, porządku i obowiązku.

🔹 Wzrost znaczenia Konfederacji i środowisk narodowych – objęcie realnej władzy przez ugrupowania antysystemowe, zdolne do rozbicia układu PO–PiS i oczyszczenia instytucji z „zdrajców i oportunistów”.

🔹 Rozliczenie elit i transformacja państwa – powszechne oczyszczenie sądów, mediów i administracji z „zależnych od Zachodu” funkcjonariuszy oraz powołanie nowych, lojalnych wobec narodu kadr.

🔹 Odbudowa wspólnoty narodowej i dumy z bycia Polakiem – poprzez pielęgnowanie historii, przywrócenie etosu bohaterstwa i symboliczne działania pokazujące, że „Polska znów jest Polska”.

 

🔴 Obawy

Obraz przyszłości budzącej grozę w bańce antysystemowej to wizja całkowitej utraty suwerenności, rozpadu wspólnoty narodowej oraz dominacji obcych kultur, elit i wartości. Użytkownicy przewidują systematyczne wypieranie Polaków z własnego kraju przez Ukraińców, migrantów i ideologiczne struktury międzynarodowe, którym będą służyć posłuszne elity polityczne. Postrzegają świat przyszłości jako miejsce bez tożsamości, z atomizowanym społeczeństwem, wszechobecną cenzurą i terrorem poprawności politycznej. Kluczową rolę odgrywa lęk przed pełnym wdrożeniem planów globalistycznych – cyfrowym pieniądzem, paszportami społecznymi, kontrolą poglądów i medialną manipulacją. Państwo staje się nie tylko obojętne, ale jawnie wrogie wobec obywateli, służąc jako narzędzie zachodnich interesów.

Główne obszary obaw:

🔺 Całkowita utrata suwerenności i zależność od UE, USA, Ukrainy – w tym marginalizacja interesów narodowych, podporządkowanie polskiej gospodarki obcym rynkom i decyzjom zewnętrznych instytucji.

🔺 Demoralizacja społeczeństwa i zniszczenie tożsamości – wskutek promocji „ideologii gender”, „neomarksizmu” i narracji rozbijających tradycyjną rodzinę, wiarę oraz wspólnotę etniczną.

🔺 Zastąpienie elit narodowych przez technokratów i agenturę – obawa przed całkowitym opanowaniem instytucji przez ludzi lojalnych wobec Brukseli, Berlina lub Waszyngtonu, działających wbrew interesowi obywateli.

🔺 Cyfrowa kontrola i cenzura – rozwój narzędzi nadzoru obywateli, likwidacja gotówki, penalizacja poglądów niezgodnych z linią dominujących ośrodków, usuwanie „niepoprawnych” mediów i treści.

🔺 Fizyczna i kulturowa dominacja obcych grup – związana z masową obecnością Ukraińców, potencjalnym napływem migrantów muzułmańskich oraz rosnącą obecnością obcej symboliki w przestrzeni publicznej.

Podsumowanie dyskursu bańki antysystemowej

Analiza przekazów środowiska antysystemowego w polskiej infosferze ujawnia złożoną, ale wewnętrznie spójną strukturę narracyjną, opartą na silnym oporze wobec dominujących instytucji politycznych, międzynarodowych i medialnych. Przekaz tego środowiska cechuje się wysokim poziomem emocjonalnego nasycenia – dominują w nim gniew, frustracja, resentyment oraz potrzeba moralnej i tożsamościowej mobilizacji. Struktura komunikacyjna opiera się na binarnym podziale świata na „naszych” i „obcych”, z wyraźnym wskazaniem przeciwników i sojuszników. Wypowiedzi w tej przestrzeni nie są przypadkowe ani chaotyczne – tworzą spójną mapę ideologiczną, która opiera się na etosie zdrady ze strony elit oraz konieczności obrony wspólnoty narodowej przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi.

Na poziomie jednostek centralnymi postaciami pozytywnymi są Grzegorz Braun i Sławomir Mentzen – liderzy, którzy symbolizują sprawczość, bezkompromisowość i zakorzenienie w interesie narodowym. Ich działania – zwłaszcza symboliczne gesty, takie jak usuwanie flagi ukraińskiej z przestrzeni publicznej – przedstawiane są jako akty odzyskiwania podmiotowości narodowej. Z kolei przeciwnikami są zarówno konkretne osoby (Donald Tusk, Rafał Trzaskowski), jak i całe struktury: Unia Europejska, Ukraina, USA (poza nurtem konserwatywnym), media głównego nurtu oraz instytucje globalne (WHO, Komisja Europejska, NGO powiązane z ideologią liberalną). Przekaz ten nie ogranicza się do krytyki – jego funkcją jest również konstrukcja alternatywnego imaginarium politycznego, w którym „prawdziwi Polacy” mają odzyskać kontrolę nad państwem.

W warstwie deklaratywnej, nadzieją środowiska jest restytucja Polski jako suwerennego, silnego, tożsamościowego państwa, opartego na wartościach narodowych, katolickich i tradycyjnych. Obecna demokracja parlamentarna postrzegana jest jako fasada – system służący realizacji interesów zagranicznych i grup uprzywilejowanych. W idealnej wizji przyszłości państwo ma być rządzone przez ludzi „z narodu”, silnych, bezpośrednich i odpornych na presję międzynarodową, zaś społeczeństwo – zjednoczone wokół wspólnych wartości, zdyscyplinowane i solidarne. Nadzieje te są wyrażane poprzez silną afirmację suwerenności, postulaty rozliczeń politycznych i oczyszczenia instytucji, a także wizję opartej na autorytecie wspólnoty narodowej.

Z drugiej strony, obawy środowiska są silnie skoncentrowane na poczuciu nieuchronnej utraty kontroli nad państwem, kulturą i tożsamością. Przyszłość jawi się jako przestrzeń całkowitego podporządkowania Polsce przez struktury zewnętrzne – przede wszystkim Unię Europejską, Stany Zjednoczone, Ukrainę oraz „ideologiczne centra dowodzenia” związane z ruchem LGBT, feminizmem, ekologią czy transnarodowymi instytucjami finansowymi. Obawy obejmują również zastąpienie Polaków w przestrzeni publicznej i kulturowej przez migrantów i mniejszości, cyfrową kontrolę (np. zniesienie gotówki), penalizację poglądów niezgodnych z dominującym przekazem oraz wprowadzenie globalnych mechanizmów nadzoru obywateli.

Wnioski z analizy wskazują jednoznacznie na rosnące symptomy radykalizacji postaw, populistycznej instrumentalizacji emocji oraz polaryzacji strukturalnej – czyli nie tylko opozycji wobec przeciwników ideowych, ale budowania równoległego systemu aksjologicznego, komunikacyjnego i politycznego. Bańka antysystemowa nie dąży do negocjacji z systemem – dąży do jego unieważnienia. Tworzy alternatywne pole legitymizacji, w którym jedynie własne narracje, liderzy i wartości uznawane są za prawdziwe, a wszelkie formy kompromisu traktowane są jako zdrada. Jest to środowisko gotowe do mobilizacji, konsekwentne w strategii komunikacyjnej i głęboko przekonane o konieczności „resetu narodowego” – zarówno symbolicznego, jak i instytucjonalnego.

Nota metodologiczna: charakterystyka analizowanej bańki informacyjnej

 

📌 Definicja charakteru bańki:

W niniejszej analizie omówiono informacyjną bańkę antysystemową o nacjonalistyczno-konserwatywnym profilu ideologicznym, odznaczającą się wysokim stopniem spójności tożsamościowej, dużą dynamiką emocjonalną oraz silnym oporem wobec instytucji państwowych i międzynarodowych. Jej istota nie polega wyłącznie na „radykalizmie” w sensie retorycznym, lecz na głębokim zakwestionowaniu fundamentów obecnego porządku ustrojowego, politycznego i kulturowego – zarówno w wymiarze krajowym, jak i globalnym.

 

📊 Kryteria identyfikacji analizowanej bańki:

Do zbioru analizowanych wpisów zakwalifikowane zostały treści spełniające jednocześnie następujące warunki:

  • wyrażające jednoznaczny sprzeciw wobec głównego nurtu politycznego (zarówno obozu rządowego, jak i opozycyjnego),
  • charakteryzujące się spójnym zestawem odniesień tożsamościowych (Polska jako „nasza”, „zdradzona”, „prawdziwa”, elity jako „obce”, „służalcze”, „systemowe”),
  • stosujące język oskarżenia, ironii, emocjonalnej mobilizacji lub propagandowej hiperboli,
  • zawierające wyraźne identyfikacje pozytywne i negatywne (przyjaciel vs. wróg) zgodne z wzorcami narracji środowisk narodowych, wolnościowych, antyunijnych i antyszczepionkowych, czy też antypandemicznych.

 

🧠 Dominujące elementy tożsamości komunikacyjnej:

  • Antysystemowość i opór wobec elit – bańka prezentuje nieufność wobec każdej formy władzy instytucjonalnej: rządu, opozycji, sądów, UE, NATO, mediów głównego nurtu. Elity polityczne i medialne są postrzegane jako struktury zdrady lub uległości wobec zewnętrznych interesów.
  • Nacjonalizm i etnocentryzm – Polska i Polacy są definiowani jako zagrożona wspólnota, której prawa są systematycznie łamane przez obcych (Ukraińców, unijnych komisarzy, zachodnich polityków) oraz ich krajowych przedstawicieli. Elementy kultury, wiary i języka są traktowane jako granice obrony tożsamości.
  • Tożsamość tradycyjna i konserwatyzm – promowana jest silna rola mężczyzny, rodziny, Kościoła katolickiego (choć często niehierarchicznego), porządku społecznego i karności. Liberalizm, feminizm, ruchy mniejszościowe i ideologie progresywne są konsekwentnie demonizowane.
  • Kontrhegemoniczne imaginarium świata – występuje spójna wizja świata jako układu dominacji, w którym Polska jest podmiotem skolonizowanym (przez Zachód, UE, Ukrainę, USA), a jedyną drogą do odzyskania godności i bezpieczeństwa jest całkowita emancypacja od struktur międzynarodowych.

 

🧭 Główne identyfikacje i źródła odniesienia:

  • Postaci: Grzegorz Braun, Sławomir Mentzen, okazjonalnie Krzysztof Stanowski (w kontekście walki z hipokryzją elit), Władimir Putin (jako „racjonalny gracz” – nie obiekt afirmacji, lecz punkt kontrastu).
  • Struktury: Konfederacja, Konfederacja Korony Polskiej, środowiska narodowe, alternatywne kanały informacyjne, ruchy antyszczepionkowe lub antypandemiczne i antyunijne.
  • Przeciwnicy: KO, PiS, UE, Ukraina, USA (zwłaszcza pod rządami Joe Bidena), elity medialne i finansowe, WHO, globalistyczne NGO, lewica.
  • Wartości: suwerenność, naród, porządek, tradycja, męskość, religia, dyscyplina społeczna, decentralizacja, odporność na wpływy zewnętrzne.

 

⚠️ Uwagi końcowe:

Bańka antysystemowa nie ogranicza się do języka radykalizmu – operuje całościową, silnie spójną narracją światopoglądową, w której opór wobec władzy nie wynika z chęci reformy, lecz z potrzeby głębokiej transformacji strukturalnej. Równocześnie cechuje ją duża elastyczność adaptacyjna – integruje nowe wątki (np. antyukraińskie, antyszczepionkowe) w ramach jednej spójnej osi: „narodu zdradzanego przez obcych i własne elity”.

Chociaż przekaz środowiska antysystemowego opiera się przede wszystkim na oporze i demaskowaniu „systemu”, zawiera również elementy alternatywnej oferty politycznej. Składają się na nią postulaty systemowe i wartościujące, które razem tworzą obraz pożądanego modelu państwa i społeczeństwa. Fundamentami tej propozycji są:

  • model państwa silnego, narodowego i zdecentralizowanego, odpornego na wpływy międzynarodowe i „dyktaty elit”,

  • wyrazista hierarchia wartości oparta na konserwatyzmie kulturowym i aksjologii katolickiej, w opozycji do liberalizmu i progresywizmu,

  • preferencja dla silnych przywódców o postawie konfrontacyjnej, działających „w imieniu ludu”, a nie klas politycznych,

  • postulat rozliczenia elit i przebudowy instytucji, w tym sądów, mediów i systemu legislacyjnego – według klucza lojalności wobec interesu narodowego,

  • wizja wspólnoty etniczno-tożsamościowej, w której obywatelstwo nie wynika wyłącznie z prawa, lecz z przynależności kulturowo-historycznej.

Owa propozycja nie występuje w formie spisanego programu, ale stanowi konsekwentnie powtarzany zbiór aksjomatów politycznych i moralnych, który ma silne zakorzenienie społeczne i tożsamościowe. W wielu miejscach widoczne są także mechanizmy typowe dla populizmu nieliberalnego – łączenie suwerenizmu z radykalną retoryką oczyszczenia państwa z „elementów zdradzieckich” oraz przywrócenia „prawdziwego głosu ludu”. W tym sensie bańka nie tylko odrzuca istniejący porządek, ale sugeruje, co powinno go zastąpić – i komu należy powierzyć władzę.

#Polityka antysystem bańki informacyjne debata publiczna debata społeczna Grzegorz Braun Konfederacja Populizm radykalizm społeczeństwo Sławomir Mentzen
© 2025 Res Futura. Wszystkie prawa zastrzeżone

Privacy Preference Center

Privacy Preferences