📅 20.05.2025 | 🗳️WYBORY 🚜 ROLNICTWO | 👁️ Data House Res Futura

💾 ID raportu: DH_RF_18_B 📡 Data support: @sentionepl
🔐 Dostęp: HS_2 | Hasło do raportów: OPEN 🔗 Raport
W dniach poprzedzających II turę wyborów prezydenckich, w ramach projektu WYBORY2025, we współpracy z SentiOne (@sentionepl), przedstawiamy szczegółowy raport poświęcony sytuacji społeczno-politycznej na polskiej wsi. Dokument opiera się na analizie około 80 tys komentarzy, danych tekstowych oraz wzorców emocjonalnych i tematycznych, które dominowały w przestrzeni publicznej w trakcie kampanii. Celem raportu jest uchwycenie dynamiki emocji, kluczowych tematów i podziałów, które kształtują dzisiejszą wieś, a także zrozumienie mechanizmów aktywizacji i mobilizacji wyborczej w tym środowisku. Analiza pozwala nie tylko zidentyfikować dominujące narracje i kanały wpływu, lecz także ukazuje, w jaki sposób wieś – często traktowana jako peryferyjny elektorat – staje się dziś centralnym polem politycznego przesilenia i realnej decyzji o kierunku, w jakim podąży Polska po 1 czerwca.

Główne tematy dotyczące wsi w Polsce (baza komentarzy):

1. Krytyka polityki rolnej i Zielonego Ładu (28% nasycenia komentarzy)

Ta kategoria koncentruje się na negatywnych reakcjach wobec unijnej polityki klimatycznej i związanych z nią przepisów. Wypowiedzi ukazują Zielony Ład jako zagrożenie egzystencjalne dla rolnictwa, utożsamiany z biurokratyzacją, kosztami i presją regulacyjną. Rolnicy obawiają się, że zmiany te faworyzują duże gospodarstwa i eliminują mniejszych producentów z rynku.

  • Zielony Ład i przepisy unijne – 42%: Główne zarzuty dotyczą nieprzystających do realiów gospodarstw rolnych norm środowiskowych, narzucanych bez konsultacji i bez odpowiedniego wsparcia technicznego lub finansowego.

  • Wysokie koszty produkcji – 35%: Wzrost cen energii, nawozów i środków ochrony roślin to jeden z najczęściej przywoływanych argumentów wskazujących na dramatyczny spadek rentowności produkcji.

  • Brak realnego wsparcia – 23%: Krytyka skierowana zarówno do instytucji krajowych, jak i europejskich za brak mechanizmów osłonowych dla rolników poddanych nowym obowiązkom.

Podtemat Opis Udział % w kategorii
Zielony Ład i regulacje UE Krytyka polityki klimatycznej UE (np. ograniczenia emisji, zakaz hodowli, wymogi modernizacyjne); obawy o eliminację małych gospodarstw. 42%
Koszty działalności rolniczej Wzrost cen paliw, nawozów, energii; trudności w utrzymaniu rentowności upraw i hodowli. 35%
Brak systemowego wsparcia krajowego Opinie o niewystarczającej reakcji rządu na zmiany unijne, brak rekompensat, nieefektywna pomoc kryzysowa. 23%

2. Import produktów rolnych z Ukrainy (22%)

To temat, który wywołuje największe emocje – gniew, rozczarowanie i poczucie zdrady. Komentatorzy wskazują, że niekontrolowany napływ ukraińskich produktów rolnych, szczególnie zbóż, zniszczył lokalny rynek, doprowadził do obniżek cen skupu i zmusił wielu rolników do zaprzestania działalności.

  • Spadek cen skupu – 45%: Import z Ukrainy uznawany jest za bezpośrednią przyczynę radykalnego obniżenia cen płodów rolnych, co czyni produkcję nierentowną.

  • Bankructwa gospodarstw – 32%: Wiele komentarzy opisuje konkretne przypadki likwidacji gospodarstw i rezygnacji z działalności wśród mniejszych producentów.

  • Brak ochrony rynku krajowego – 23%: Rząd krytykowany jest za brak skutecznej reakcji – zarówno w formie embargo, jak i systemowych odszkodowań lub rekompensat.

Podtemat Opis Udział % w kategorii
Spadek cen skupu Tanie ukraińskie produkty obniżają opłacalność upraw; niekontrolowany import zboża i rzepaku. 45%
Bankructwa gospodarstw Wskazania na masowe upadki małych gospodarstw; niemożność konkurowania z importem. 32%
Brak ochrony rynku przez państwo Krytyka braku embarga, niedostateczne działania państwa w obronie interesu polskiego rolnika. 23%

3. Polityzacja wsi i utrata zaufania do PSL (20%)

Ta kategoria dotyczy głównie emocji związanych z zawodem politycznym – w szczególności względem PSL, który przez dekady uchodził za reprezentanta wsi. Komentarze wskazują na alienację politycznych liderów, brak reakcji na kryzysy rolnicze oraz strategiczne błędy kampanijne.

  • PSL jako partia niewiarygodna – 40%: Często powtarzają się opinie, że PSL „porzucił wieś” i „stał się warszawskim klubem politycznym”.

  • Elektorat wiejski jako siła polityczna – 35%: Wielu użytkowników wskazuje, że wieś przestała być biernym odbiorcą polityki i dziś staje się podmiotem, który może przesądzać o wyniku wyborów.

  • Upadek zaufania do partii ludowych – 25%: Wypowiedzi te wskazują na rozczarowanie i potrzebę stworzenia nowej reprezentacji politycznej niezależnej od PSL.

Podtemat Opis Udział % w kategorii
Utrata zaufania do PSL Krytyka PSL jako partii, która „porzuciła” wieś; uznanie jej za niewiarygodnego reprezentanta interesów rolników. 40%
Wieś jako decydujący elektorat Wieś postrzegana jako klucz do zwycięstwa w wyborach; mobilizacja elektoratu wiejskiego jako strategia polityczna. 35%
Narracje zdrady i przystawki Oskarżenia o sojusze polityczne niezgodne z interesem wsi; zwroty przeciwko liderom Trzeciej Drogi i ich decyzjom koalicyjnym. 25%

4. Przeciążenie rolników obowiązkami i biurokracją (16%)

Rolnicy skarżą się na narastające formalności, które nie tylko utrudniają prowadzenie działalności, ale często zniechęcają do korzystania z dostępnych form wsparcia. Pojawiają się głosy o biurokratycznym chaosie, niespójności przepisów i niskiej efektywności instytucji publicznych.

  • Złożoność przepisów – 38%: Szczególne frustracje budzi konieczność regularnego dostosowywania się do zmieniających się regulacji krajowych i unijnych.

  • Brak wsparcia instytucjonalnego – 34%: Agencje takie jak ARiMR są krytykowane za opieszałość, brak komunikacji i nieprzyjazne procedury.

  • Trudności w pozyskiwaniu dopłat – 28%: Komentatorzy mówią o „grze dla dużych”, gdzie realny dostęp do funduszy mają głównie większe i lepiej zorganizowane gospodarstwa.

Podtemat Opis Udział % w kategorii
Złożoność i nieczytelność przepisów Krytyka zbyt skomplikowanych formularzy, wymogów dokumentacyjnych, zmieniających się zasad wsparcia. 38%
Problemy z instytucjami (np. ARiMR) Niezadowolenie z kontaktu z urzędami; opóźnienia w wypłatach; brak wsparcia doradczego. 34%
Trudności w pozyskiwaniu środków Wskazania na bariery proceduralne w pozyskiwaniu funduszy unijnych; dominacja dużych gospodarstw w systemie dopłat. 28%

5. Społeczno-kulturowe napięcia i stereotypizacja wsi (14%)

Wieś nie jest tylko przestrzenią ekonomiczną, ale też kulturową. Wiele komentarzy ujawnia poczucie marginalizacji, brak szacunku i narastające napięcia w relacji miasto–wieś. Pojawiają się liczne przykłady stereotypizacji, pogardy oraz braku zrozumienia realiów życia wiejskiego w przekazach medialnych i politycznych.

  • Wieś jako bastion konserwatyzmu – 40%: Komentarze ukazują przywiązanie do Kościoła, tradycji i niechęć do zmian światopoglądowych jako podstawę tożsamości.

  • Społeczna marginalizacja – 33%: Użytkownicy podkreślają, że dostęp do edukacji, kultury, internetu i transportu nadal jest ograniczony.

  • Stereotypy i pogarda – 27%: Częste są zarzuty wobec mediów i elit politycznych o „szydzenie” z mieszkańców wsi, uznawanie ich za „ciemnogród” czy „zacofanych”.

Podtemat Opis Udział % w kategorii
Wieś jako bastion konserwatyzmu Podkreślanie wpływu Kościoła, przekazów medialnych i tradycji jako czynników kształtujących poglądy mieszkańców wsi. 40%
Wykluczenie społeczne Braki w dostępie do kultury, edukacji, internetu; poczucie bycia pomijanym w rozwoju kraju. 33%
Stereotypy i uprzedzenia Oskarżenia o pogardę ze strony mieszkańców miast; degradujące komentarze o „ciemnogrodzie”, „zacofaniu” itp. 27%

Rozkład dominujących nastrojów/emocji :

Typ emocji Udział procentowy Kierunek emocjonalny (do czego/lub kogo skierowane)
Złość / gniew 38% Do UE (Zielony Ład), PiS (za import), PSL (za zdradę wsi), polityków ogólnie
Rozczarowanie 22% Do PSL, Koalicji Trzecia Droga, instytucji rolnych, systemu dopłat
Sarkazm / pogarda 17% Wobec elit politycznych, Trzaskowskiego, „miastowych”, UE
Obawa / lęk 12% Przed przyszłością rolnictwa, wzrostem kosztów, utratą tożsamości i bezpieczeństwa
Nadzieja / wsparcie 11% W kierunku kandydata Nawrockiego, Mentzena, Brauna, nowej reprezentacji rolników

Uwagi:

  • Złość to dominująca emocja i jest kierowana w wielu kierunkach: głównie politycznych i instytucjonalnych.
  • Rozczarowanie dotyczy przede wszystkim partii uznawanych za „tradycyjnie wiejskie”, które straciły zaufanie.
  • Nadzieja występuje w mniejszości – głównie w kontekście potrzeby radykalnych zmian i nowych liderów.

Kto najczęściej był wskazywany jako winny poszczególnych problemów dotyczących wsi. (baza komentarzy)

Wskazywany winny Procentowy udział we wskazaniach winy
Rząd PiS / Mateusz Morawiecki 37%
Unia Europejska / Zielony Ład 28%
PSL / Koalicja Trzecia Droga 16%
Obecny rząd KO (Donald Tusk) 9%
Inni (np. media, opozycja, rolnicy sami) 10%

Uwagi:

  • PiS był najczęściej obwiniany za dopuszczenie importu ukraińskiego zboża, brak embarga, nieskuteczne negocjacje z UE, zniszczenie opłacalności produkcji.
  • UE obwiniano za Zielony Ład, przepisy klimatyczne i zmiany kosztowe w rolnictwie.
  • PSL uznawano za partię, która „zdradziła wieś”, nie broniła interesów rolników i utraciła ich zaufanie.
  • Obecny rząd KO obwiniano marginalnie, głównie za akceptację polityki unijnej.
  • Inni obejmują indywidualne opinie przypisujące winę społeczeństwu, „lemingom”, mediom lub samym rolnikom za brak organizacji i wspólnego działania.

Zestawienie osób i partii najczęściej wskazywanych jako rozwiązanie (nadzieja, obrońcy interesów wsi) (baza komentarzy):

Osoba / Partia wskazywana jako rozwiązanie Udział procentowy we wskazaniach pozytywnych
Karol Nawrocki / PiS 34%
Sławomir Mentzen / Konfederacja 22%
Grzegorz Braun / Konfederacja / Korona 18%
Rafał Trzaskowski / KO 14%
Władysław Kosiniak-Kamysz / PSL 4%
Inni (np. postulowana „nowa partia rolników”) 8%

Uwagi:

  • Braun jest widocznie obecny jako postać akceptowana przez część komentatorów wiejskich – głównie konserwatywnych i antysystemowych.
  • Mentzen i Braun mają łącznie większe poparcie niż PiS wśród krytyków obecnych układów.
  • Trzaskowski pojawia się głównie w kontekście ogólnokrajowym, niekoniecznie jako reprezentant wsi.
  • Kosiniak-Kamysz praktycznie nie funkcjonuje jako rozwiązanie – częściej jako obiekt krytyki.

% udział tematów najczęściej wskazywanych jako wymagające natychmiastowego rozwiązania (baza komentarzy)

Temat do pilnego rozwiązania Udział procentowy wskazań Opis problemu i oczekiwane działania
Import zboża i produktów z Ukrainy 31% Komentujący wskazują na potrzebę natychmiastowego zatrzymania lub ścisłego uregulowania napływu ukraińskich towarów rolnych. Główne postulaty to wprowadzenie embarga, ceł ochronnych, kontrola jakości, a także odszkodowania dla polskich rolników, którzy już ponieśli straty.
Zatrzymanie lub rewizja Zielonego Ładu 26% Użytkownicy uznają unijny Zielony Ład za zagrożenie dla bytu gospodarstw rolnych. Najczęściej żądają całkowitego wycofania się Polski z implementacji regulacji klimatycznych lub renegocjacji warunków w Brukseli. Wskazują na wysokie koszty, ograniczenia produkcji i brak adekwatnych rekompensat.
Stabilizacja cen skupu i rynku wewnętrznego 18% Problemem jest niestabilność i zaniżanie cen produktów rolnych (szczególnie zbóż, mleka, warzyw). Komentujący postulują gwarantowane minimalne ceny, interwencje rynkowe państwa oraz zakaz spekulacji przez duże sieci handlowe lub pośredników.
Zwiększenie realnego wsparcia finansowego 13% Oczekiwane są dodatkowe dopłaty, rekompensaty strat, niskooprocentowane kredyty, umorzenia zobowiązań i uproszczenie zasad ubiegania się o pomoc publiczną. Krytyka obecnych programów jako niewystarczających i niedostępnych dla małych gospodarstw.
Reforma instytucji rolniczych (ARiMR, resort) 7% Komentarze wskazują na konieczność uproszczenia biurokracji, zwiększenia przejrzystości działania agencji, skrócenia czasu rozpatrywania wniosków i poprawy kontaktu z rolnikami. Pojawiają się głosy o potrzebie wymiany kadry i decentralizacji kompetencji.
Inne (np. infrastruktura wiejska, dostęp do rynku, edukacja) 5% Zgłaszane są potrzeby modernizacji lokalnych dróg, poprawy logistyki sprzedaży, wsparcia lokalnego przetwórstwa, edukacji finansowej i cyfrowej rolników oraz stworzenia platformy sprzedaży bezpośredniej.

Analiza oczekiwań wobec osób/partii najczęściej wskazywanych jako potencjalne rozwiązanie problemów wsi (baza komentarzy):

🟥 Karol Nawrocki / PiS – 34% wskazań

Oczekiwania Udział % wśród wskazań dla Nawrockiego Typowe komentarze (charakterystyka) Nacisk emocjonalny
Zablokowanie importu z Ukrainy 32% „Tylko on powstrzyma ukraińskie zboże”, „obroni naszych rolników” Złość na obecny rząd, nadzieja
Odejście od Zielonego Ładu 28% „UE niszczy wieś – Nawrocki to zatrzyma” Lęk, nieufność wobec Brukseli
Ochrona dopłat, rynku, narodowej produkcji 22% „Polska dla Polaków, polski chleb na polskim stole” Patriotyczna motywacja, wsparcie
Obrona tradycyjnych wartości na wsi 18% „Zatrzyma tęczową propagandę, LGBT w remizach nie będzie” Gniew, konserwatywne poglądy

⬛️ Sławomir Mentzen / Konfederacja – 22% wskazań

Oczekiwania Udział % wśród wskazań dla Mentzena Typowe komentarze Nacisk emocjonalny
Likwidacja biurokracji, uproszczenie przepisów 35% „Mentzen rozgoni urzędników, wprowadzi prosty system” Frustracja z biurokracji
Wolny rynek, samowystarczalność rolników 30% „Niech przestaną przeszkadzać, to chłop sobie poradzi” Indywidualizm, złość
Odcięcie od UE i dotacji 20% „Bez UE lepiej, tylko im płacimy, niech się odczepią od rolnictwa” Antyunijna postawa
Obrona konserwatyzmu, niezależność wsi 15% „Mentzen to nie tęczowy, nie sprzedaje polskich wartości” Tożsamościowa motywacja

🔳 Grzegorz Braun / Konfederacja / Korona – 18% wskazań

Oczekiwania Udział % wśród wskazań dla Brauna Typowe komentarze Nacisk emocjonalny
Obrona suwerenności i wyjście z UE 36% „Braun wyrzuci Brukselę z Polski”, „za dużo zachodu, za mało Polski” Silna wrogość wobec UE
Twarde zasady, porządek, ochrona wsi przed „lewactwem” 28% „Nie będzie LGBT w remizach”, „on się nie boi mówić prawdy” Gniew, radykalizm
Odporność na kompromisy, radykalne rozwiązania 20% „Braun jedyny mówi otwarcie o zdradzie PSL” Ekstremalna nieufność
Patriotyzm, odniesienia religijno-historyczne 16% „Polska katolicka, nie unijna kolonia” Emocje tożsamościowe

🟦 Rafał Trzaskowski / KO – 14% wskazań

Oczekiwania Udział % wśród wskazań dla Trzaskowskiego Typowe komentarze Nacisk emocjonalny
Stabilność gospodarcza, utrzymanie w UE 40% „Bez UE nie ma dopłat”, „ważne, żeby Polska nie wyszła z Unii” Obawa przed izolacją
Nowoczesna wieś, rozwój infrastruktury 28% „Potrzebujemy drogi, szkoły, inwestycje, nie demagogii” Oczekiwanie modernizacji
Umiarkowanie i kompromis polityczny 22% „Trzeba spokoju, a nie radykałów”, „nie będzie wojny kulturowej” Pragmatyzm, zmęczenie konfliktem

❌ Najbardziej radykalna postawa: 🔳Grzegorz Braun / Konfederacja / Korona – 18% wskazań

Dlaczego Braun jest uznawany za najbardziej radykalnego?

Element postawy Opis
Otwarte wezwania do wyjścia z UE Postuluje całkowite opuszczenie struktur unijnych, nie negocjacje czy reformę, lecz pełne wyjście.
Silna retoryka antyimigracyjna i anty-LGBT Komentarze wskazują go jako przeciwnika wszelkich zmian światopoglądowych na wsi, z mocnymi deklaracjami o „obronie remiz i obór przed tęczową ideologią”.
Religijno-nacjonalistyczne hasła Oparty na katolicko-narodowym etosie z elementami mesjanizmu, często cytowany jako „jedyny mówiący prawdę”.
Brak zgody na kompromis Prezentowany jako polityk „niezłomny”, który „nigdy się nie ugnie” i „nie dogada się z systemem”.

Czy taka postawa podoba się komentującym?

✅ Tak – w określonych środowiskach wiejskich i konserwatywnych.

🧬Udział pozytywnych ocen wśród jego wskazań | Szacunkowo: ok. 🟢70% komentarzy na jego temat ma charakter aprobatywny (na tle całości wypowiedzi o Braunie). |

Dlaczego?

  • Silne emocje tożsamościowe – wiele wypowiedzi wskazuje, że ludzie czują się zdradzeni przez system polityczny, więc potrzebują radykalnej alternatywy.
  • Wrogość wobec UE i elit – Braun wpisuje się w antyunijny i antyestablishmentowy klimat panujący w części wsi.
  • Brak zaufania do umiarkowanych liderów – pojawia się narracja, że tylko ktoś skrajny może skutecznie „rozbić układ”.
  • Język i styl komunikacji – komentatorzy piszą, że „mówi wprost”, „bez owijania”, co budzi zaufanie wśród wyborców zmęczonych polityczną poprawnością.

Krytyka  obecna: ok. 🔴30% komentarzy negatywnych

  • Zarzuty o „przesadę”, „niebezpieczne poglądy”, „występowanie poza systemem prawa”.
  • Obawy, że jego radykalizm prowadzi do izolacji Polski i pogłębienia kryzysu.

📍 Wniosek: Grzegorz Braun ma najbardziej radykalny przekaz wśród analizowanych postaci, co przyciąga najbardziej sfrustrowanych wyborców z terenów wiejskich, ale część komentujących uznaje tę postawę za zbyt ekstremalną, mimo że popiera cel – obronę interesów rolników.

Zestawienie najczęściej występujących fraz (grup słów) (baza komentarzy)

Fraza Udział % wśród wypowiedzi o rolnictwie
„Zielony Ład” 24%
„Ukraińskie zboże / import z Ukrainy” 21%
„dopłaty bezpośrednie / unijne” 17%
„rolnik zostanie z niczym / bankrutuje” 13%
„zaorać polskie rolnictwo” 9%
„polski chleb na polskim stole” 7%
„trzeba chronić nasze gospodarstwa” 5%

Uwagi:

  • Fraza „Zielony Ład” dominuje jako główny punkt konfliktu – zwykle w połączeniu ze słowami „zniszczy”, „narzuca”, „trzeba zatrzymać”.
  • Temat importu zboża z Ukrainy występuje nieco rzadziej, ale często w kontekście emocjonalnym: „wykończyli polskich rolników”, „nikt nie kupuje naszych”.
  • Dopłaty pojawiają się zarówno jako oczekiwanie (brak), jak i ironia („rolnik na dopłatach z UE, a głosuje na tych, co je zlikwidują”).
  • Pojawiające się slogany (np. „zaorać rolnictwo”) mają silne nacechowanie retoryczne i są często wykorzystywane w kontekście krytyki politycznej.

Główne przyczyny problemów komunikacyjnych z rolnikami (baza komentarzy – wskazania pośrednie i bezpośrednie):

Przyczyna Udział procentowy Opis i źródło w komentarzach
Oderwanie polityków od realiów wsi 31% Komentarze typu: „oni nie wiedzą, co to pole”, „miastowi oderwani od życia”; odnosi się do liderów PSL, KO, a także nowego stylu polityki PiS.
Brak jasnego i spójnego przekazu 26% Powtarzające się zarzuty: „nie wiadomo, co oferują”, „raz mówią A, raz B”; dotyczy wszystkich dużych partii.
Zignorowanie głosu rolników w decyzjach 18% Słowa-klucze: „nikt nas nie pytał”, „rolnicy się nie liczą”; pojawia się przy tematach Zielonego Ładu, importu z Ukrainy, ustawie „5 dla zwierząt”.
Zbyt ogólnikowa narracja medialno-polityczna 14% „Gadanie o przyszłości, a ludzie nie mają za co kupić nawozów”; nieprzekładanie ogólnych programów na konkretne potrzeby gospodarstw.
Poczucie pogardy i stereotypizacji 11% Frazy: „kto tam słucha chłopa”, „dla nich rolnik to plebs”; silne emocje przy narracjach wieś–miasto, zwłaszcza ze strony KO i mediów liberalnych.

 

Ocena możliwości mobilizacji rolników w II turze wyborów prezydenckich – 1 czerwca 2025

Na podstawie analizy danych tekstowych, nastrojów emocjonalnych i dominujących tematów w debacie publicznej, można sformułować następującą ocenę potencjału mobilizacyjnego elektoratu wiejskiego i rolniczego w drugiej turze wyborów:

Poziom ogólnej mobilizacji: UMIARKOWANY DO WYSOKIEGO (szac. 60–70%)

  • Wieś jest w stanie silnego emocjonalnego pobudzenia – gniew, frustracja, poczucie zdrady i marginalizacji to dominujące nastroje, które mogą skutecznie uruchomić udział wyborczy.
  • W porównaniu do wcześniejszych kampanii, mobilizacja nie jest pasywna ani reaktywna, lecz często zorganizowana wokół konkretnych liderów, przekazów medialnych i kanałów społecznościowych (Mentzen, Braun, lokalne struktury PiS).
  • Wysokie zainteresowanie polityką wśród młodszych rolników i mieszkańców mniejszych miejscowości (18–39 lat).

Kluczowe czynniki mobilizacyjne:

Czynnik Znaczenie w mobilizacji Uwagi
Sprzeciw wobec Zielonego Ładu i UE Bardzo wysokie Silny ładunek emocjonalny, utożsamiany z „walką o przetrwanie”
Wrogość wobec importu z Ukrainy Wysokie Często podnoszony jako symbol „zdrady rolników” przez elity
Rozczarowanie PSL i KO Średnie Raczej demobilizuje niż aktywizuje (zniechęcenie do Trzaskowskiego)
Narracja o „ocaleniu polskiego rolnika” Wysokie Główny motor kampanii Nawrockiego, skuteczny język mobilizacyjny
Sieci lokalnych liderów i komunikatorów Średnie do wysokie Szczególnie silne w strukturach zbliżonych do Konfederacji i PiS

 Bariery mobilizacyjne:

Bariery Ryzyko Opis
Rozczarowanie polityką jako całością Wysokie Część rolników deklaruje brak zaufania do wszystkich kandydatów
Brak jednoznacznej reprezentacji rolników Średnie Nawrocki budzi zaufanie, ale część wyborców widzi go jako „pięć minut przed PSL-em”

Prognoza zachowań wyborczych rolników (szacunek – baza komentarzy):

Zachowanie Szacunkowy udział rolników
Głos na Karola Nawrockiego ok. 50–55%
Głos na Rafała Trzaskowskiego ok. 25–30%
Rezygnacja z udziału w głosowaniu ok. 15–20%

Wniosek końcowy:

Mobilizacja rolników w II turze wyborów prezydenckich będzie wyższa niż w poprzednich kampaniach, a jej głównym motywatorem jest przekaz kryzysowy i tożsamościowy, nie programowy. Wieś nie głosuje dziś za – głosuje przeciw. Nawrocki ma wyraźną przewagę w komunikacji z tym elektoratem, ale kluczowe będzie utrzymanie autentyczności i wyraźne odróżnienie się od skompromitowanych struktur partyjnych. Trzaskowski może liczyć na umiarkowane wsparcie w większych gminach, ale nie odzyska głębokiej prowincji.

 

🔍 Diagnoza sytuacji w rolnictwie – na podstawie danych z komentarzy

1. Strukturalne zależności i ograniczenia

  • Polska wieś wciąż w dużym stopniu opiera się na gospodarstwach rodzinnych, które są narażone na wahania rynkowe, regulacyjne i klimatyczne.

  • Zależność od Unii Europejskiej – dopłaty stanowią istotny element utrzymania dochodowości, ale wiążą się z rosnącymi wymogami (Zielony Ład, standardy środowiskowe).

2. Szoki rynkowe i polityczne

  • Import produktów z Ukrainy w wyniku wojny i liberalizacji handlu stworzył nadpodaż zbóż i obniżył ceny. Brak mechanizmów ochronnych (np. ceł, ograniczeń) uderzył bezpośrednio w polskich producentów.

  • Brak szybkiej reakcji państwa – zarówno rząd PiS, jak i obecna koalicja nie wprowadziły systemowych narzędzi obrony rynku krajowego, co wywołało silne społeczne niezadowolenie.

3. Polityczna instrumentalizacja wsi

  • Wieś była przez lata traktowana jako rezerwuar głosów, a nie jako strategiczny sektor gospodarki. Wiele decyzji podejmowano z myślą o kampanii wyborczej, nie o długofalowej strategii.

  • Rozpad zaufania do PSL, który historycznie reprezentował interesy wsi, stworzył próżnię reprezentacyjną, którą zaczęli wypełniać radykalni politycy (Mentzen, Braun).

4. Narastająca frustracja społeczna

  • W komentarzach widoczna jest kumulacja niezadowolenia: z biurokracji, trudności finansowych, poczucia osamotnienia i marginalizacji.

  • Wieś postrzega siebie jako ofiarę polityki, która faworyzuje miasta, korporacje i zagranicznych producentów.

5. Brak nowoczesnej polityki rolnej

  • Brakuje krajowej strategii transformacji rolnictwa, która łączyłaby modernizację z ochroną ekonomiczną dla mniejszych gospodarstw.

  • Brak jest wsparcia infrastrukturalnego (logistyka, lokalne przetwórstwo), co pogłębia zależność od pośredników i sieci handlowych.

📍 Wniosek:

Sytuacja w polskim rolnictwie to skutek połączenia politycznej obojętności, szoków rynkowych i braku reprezentacji interesów rolników w decyzyjnych strukturach państwa i Unii Europejskiej. Wieś – mimo że korzysta z unijnych funduszy – czuje się oszukana i wykorzystana. Reakcją są zwroty ku radykalnym politykom i rosnąca polaryzacja społeczna.